Ekkert hérað hafði eins afkastamikla sagnamenn og Skagafjörður. Má þar nefna Jón Espólín sýslumann, Gísla Konráðsson og Einar Bjarnason. Þessir menn fyrri tíðar voru mikilvægir sem ritarar sögu þjóðarinnar fyrr á öldum, en þegar líða fór á 20. öld tóku aðrir menn við merkinu og lögðu áherslu á að gögn þeirra sem rituðu þessar merku heimildir færu ekki í glatkistuna, heldur væru varðveittar komandi kynslóðum til fróðleiks. Sögufélag Skagfirðinga var stofnað árið 1937 og var tilgangur þess m.a. að safna heimildum um liðna tíma og varðveita þau á tryggum stað. Árið 1947 lagði Jón Sigurðsson alþingsmaður á Reynistað fram frumvarp til laga, sem heimilaði stofnun skjalasafna í einstökum héruðum, sem lutu þó yfirstjórn Þjóðskjalasafns Íslands. Var stofnun safnsins beint framhald af stofnun Sögufélagsins og átti í raun að varðveita þær heimildir sem Sögufélagið nýtti sér við rannsóknir og útgáfu. Í kjölfar þess að lögin um héraðsskjalasöfn voru samþykkt var Héraðsskjalasafn Skagfirðinga stofnað og var það hið fyrsta sinnar tegundar en önnur héruð fylgdu á eftir. Engin vafi er á að áhugi Jóns á sögu og menningu Skagafjarðar varð til þess að safnið var stofnað. Tíu árum áður var Sögufélag Skagfirðinga stofnað af Jóni og félögum hans, en þeir gerðu sér fljótlega ljóst að mikilvægt væri að geta safnað gögnum á héraðsvísu og varðveitt heima í héraði. Sögufélagið hafði þegar safnað talvert miklu af handritum og opinberum gögnum, sem það fól nú Héraðsskjalasafninu til varðveislu.
Smátt og smátt óx safninu ásmegin, einkum vegna mikils áhuga nokkurra einstaklinga sem lögðu á sig ómælda vinnu í sjálfboðastarfi við söfnun á skjalgögnum og ljósmyndum. Fyrsti formlegi skjalavörður við safnið var Kristmundur Bjarnason á Sjávarborg og gengdi hann því embætti til 1990 er Hjalti Pálsson tók við sem héraðsskjalavörður. Unnur Ingvarsson var héraðsskjalavörður frá 2000 til 2014. Núverandi héraðsskjalavörður er Sólborg Una Pálsdóttir og tók hún við starfi árið 2014.
Published
Full
Final
ES
IS-HSk
Hljóðupptökur úr ýmsum áttum
Published
Hljóðritanir úr ýmsum áttum.
Úr öskju 4
item 4, og 5 voru tvískráð í kerfinu og áttu heima í N00053.
Stefán var fæddur og uppalinn í Torfmýri í Blönduhlíð, sonur Magnúsar Hannessonar og Jakobínu Gísladóttur. Árið 1923 réðst hann sem vinnumaður að Reynistað til Jóns Sigurðssonar, þar sem hann dvaldist til 1937 er hann fluttist til Sauðárkróks. Stefán starfaði mikið fyrir Sögufélag Skagfirðinga og var einn af hvatamönnum að stofnun Héraðsskjalasafns Skagfirðinga. Aðalstarf Stefáns var þó bókband en það vann hann við í rúm 40 ár og talið er að hann hafi árlega bundið 2000-3000 bækur.
Stefán var ókvæntur og barnlaus.
Published
Hljóðritanir Stefáns Magnússonar. Viðtal við ýmsa viðmælendur.
Published
Upptaka úr afmæli Jóns Sigurðssonar Reynistað. Slæm upptaka í byrjun.
Published
Published
Published
Published
Stefán ræðir við Hjört Benediktsson, Marbæli Seyluhreppi (0:00:00 - 0:04:20)
Stefán ræðir við Árna Kristmundsson, Hvammkoti (0:04:30-0:05:40)
Stefán ræðir við Lúðvík Kemp frá Illugastöðum ( 0:06:00-0:09:30)
Stefán ræðir við Stefán Sigurfinnsson, Innstalandi (0:09:35-0:13:45)
Stefán ræðir við Baldur Baldvinsson á Ófeigsstöðum (0:14:18-0:15:20)
Vantar stundum ýmist framan eða aftan á viðtöl.
Published
Viðtal við Sigurð Þórðarson á Egg, vantar framan á viðtal.
Published
Published
Ekki góð upptaka.
Published
Stefán ræðir við börn og upptaka af jarðarför Sigurðar Jósafatssonar, prestur var séra Gunnar Gíslason.
Published
Upptaka af jarðarför Ásgríms Guðmundssonar frá Þorbjargarstöðum, prestur séra Þórir Stephensen.
Úr öskju 5
Friðrik Jens Friðriksson fæddist í Reykjavík 17. febrúar 1923. Foreldrar hans voru Friðrik Ásgrímur Klemenzson, kennari og póstafgreiðslumaður í Reykjavík og María Jónsdóttir, kennari. ,,Friðrik ólst upp í Reykjavík og lauk stúdentsprófi frá MR 1942. Hann lauk embættisprófi í læknisfræði frá HÍ 1950. Á námstíma, kandídatsári og fyrstu árum þar á eftir starfaði hann á Landspítalanum, Reykhólum, Blönduósi og við Karolinska sjúkrahúsið í Stokkhólmi. Árið 1954-1955 var hann héraðslæknir á Patreksfirði, en frá janúar 1956 til ársins 1974 gegndi hann héraðslæknisembætti á Sauðárkróki og starfaði sem yfirlæknir á gamla sjúkrahúsinu á Sauðárkróki til 1961. Var umdæmislæknir frá 1974-1978 og héraðslæknir í Norðurlandshéraði vestra frá 1978-1993. Samhliða starfaði hann sem læknir við Sjúkrahús Skagfirðinga, nú Heilbrigðisstofnunina á Sauðárkróki, frá 1962-1993. Friðrik gegndi fjölmörgum félags- og trúnaðarstörfum. Sat í stjórn Sjúkrahúss Skagfirðinga og í stjórn Læknafélags Norðurlands vestra. Var í stjórn Rauða kross deildar Skagafjarðar, í stjórn Krabbameinsfélags Skagafjarðar og formaður utanfararsjóðs sjúkra í Skagafirði. Sat í byggingarnefnd Sauðárkróks um árabil og var bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins. Var formaður heilbrigðismálaráðs Norðurlands vestra og félagsmálaráðs Sauðárkróks. Sat í svæðisstjórn um málefni fatlaðra, í svæðisstjórn um málefni þroskaheftra og í öldrunarnefnd Skagafjarðar. Hann var félagi í Rótarýklúbbi Sauðárkróks um áratugaskeið og hlaut æðstu viðurkenningu samtakanna, Paul Harris-orðuna. Var heiðursfélagi í Golfklúbbi Sauðárkróks, auk þess sem hann var félagi í Frímúrarahreyfingunni og var í Félagi eldri borgara í Skagafirði. Síðasta áratuginn áttu þau Friðrik Jens og Alda Ellertsdóttir náið vináttusamband sem var þeim innihaldsríkt og færði þeim gleði." Friðrik kvæntist 1. júní 1950 Sigríði Guðvarðsdóttur hjúkrunarfræðingi, þau áttu eina fósturdóttur.
Published
Úr öskju 5
Á spólinni er einnig hljóðritun, viðtal við Tryggva í Lónkoti, sem er skráð í öðru skjalasafni: N00194-A-8.
Published
Friðrik læknir ræðir við Jón Norðmann Jónasson frá Selnesi (0:00:00-0:06:10) Ekki góð upptaka.
Síðar á upptökunni segir Tryggvi frá Lónkoti frá Sveini Sveinssyni (lagsmanni)
Published
Kristmundur fæddist á Reykjum í Tungusveit 10. janúar 1919. Foreldrar hans voru Kristín Sveinsdóttir og Bjarni Kristmundsson en fósturforeldrar voru sr. Tryggvi H. Kvaran á Mælifelli og Anna Gr. Kvaran. ,,Kristmundur gekk hefðbundna skólagöngu í heimahéraði en lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum á Akureyri árið 1940. Frá árinu 1949 var Kristmundur bóndi á Sjávarborg og stundaði fræðimennsku og ritstörf meðfram bústörfum. Hann varð fyrsti héraðsskjalavörður Skagfirðinga og sinnti því starfi allt til ársins 1990. Kristmundur skilur eftir sig fjölda ritverka. Þegar á námsárum sínum fékkst hann við þýðingar á barna- og unglingabókum og má þar nefna bókaflokka eftir Enid Blyton og söguna af Stikilsberja-Finni eftir Mark Twain. Umfangsmesti hluti ritstarfanna var helgaður sagnfræði og þjóðlegum fróðleik. Af viðamiklum verkum Kristmundar má nefna, án uppröðunar: Saga Þorsteins frá Skipalóni, Jón Ósmann ferjumaður, Saga Sauðárkróks til ársins 1947, Saga Dalvíkur, Sýslunefndasaga Skagafjarðar, Svipmyndir úr sögu Gríms Thomsen, Sauðárkrókskirkja og formæður hennar, auk ótölulegs fjölda greina í blöðum og tímaritum. Síðasta stórvirki Kristmundar var ritverkið Amtmaðurinn á einbúasetrinu, ævisaga Gríms Jónssonar, amtmanns á Möðruvöllum, sem kom út á 90 ára afmæli hans. Í tilefni 100 ára afmælis Kristmundar gaf Sögufélag Skagfirðinga út bernskuminningar hans, Í barnsminni - minningaslitur frá bernskuárum. Kristmundur var heiðursfélagi Sögufélags Skagfirðinga og hlaut margar viðurkenningar fyrir sín störf, m.a. Viðurkenningu Hagþenkis og Samfélagsverðlaun Skagafjarðar." Eiginkona Kristmundar var Hlíf Ragnheiður Árnadóttir frá Sjávarborg, þau eignuðust þrjú börn.
Published
Kristmundur Bjarnason ræðir við Harald Jónasson Völlum. Heyrist ágætlega en vantar framan á viðtalið.
Upptaka sem RÚV gerði. Þess vegna ekki birt.
Published
Úr öskju 5
Published
Jónas ræðir við Kristmund Bjarnason frá Sjávarborg um Sauðárkrók og þróun kaupstaðarins. (0:00:00-0:24:35)
Jónas ræðir við Halldór Jónsson þá forseta bæjarstjórnar, um bæjarmál á Sauðárkróki (0:24:35 til enda)
Published
Jónas ræðir við Halldór Jónsson um bæjarmál (0:00:00-0:4:20)
Jónas ræðir við Björn Daníelsson m.a. um byggingu á Safnahúsinu (0:04:20 til enda)
úr öskju eitt
Kristmundur fæddist á Reykjum í Tungusveit 10. janúar 1919. Foreldrar hans voru Kristín Sveinsdóttir og Bjarni Kristmundsson en fósturforeldrar voru sr. Tryggvi H. Kvaran á Mælifelli og Anna Gr. Kvaran. ,,Kristmundur gekk hefðbundna skólagöngu í heimahéraði en lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum á Akureyri árið 1940. Frá árinu 1949 var Kristmundur bóndi á Sjávarborg og stundaði fræðimennsku og ritstörf meðfram bústörfum. Hann varð fyrsti héraðsskjalavörður Skagfirðinga og sinnti því starfi allt til ársins 1990. Kristmundur skilur eftir sig fjölda ritverka. Þegar á námsárum sínum fékkst hann við þýðingar á barna- og unglingabókum og má þar nefna bókaflokka eftir Enid Blyton og söguna af Stikilsberja-Finni eftir Mark Twain. Umfangsmesti hluti ritstarfanna var helgaður sagnfræði og þjóðlegum fróðleik. Af viðamiklum verkum Kristmundar má nefna, án uppröðunar: Saga Þorsteins frá Skipalóni, Jón Ósmann ferjumaður, Saga Sauðárkróks til ársins 1947, Saga Dalvíkur, Sýslunefndasaga Skagafjarðar, Svipmyndir úr sögu Gríms Thomsen, Sauðárkrókskirkja og formæður hennar, auk ótölulegs fjölda greina í blöðum og tímaritum. Síðasta stórvirki Kristmundar var ritverkið Amtmaðurinn á einbúasetrinu, ævisaga Gríms Jónssonar, amtmanns á Möðruvöllum, sem kom út á 90 ára afmæli hans. Í tilefni 100 ára afmælis Kristmundar gaf Sögufélag Skagfirðinga út bernskuminningar hans, Í barnsminni - minningaslitur frá bernskuárum. Kristmundur var heiðursfélagi Sögufélags Skagfirðinga og hlaut margar viðurkenningar fyrir sín störf, m.a. Viðurkenningu Hagþenkis og Samfélagsverðlaun Skagafjarðar." Eiginkona Kristmundar var Hlíf Ragnheiður Árnadóttir frá Sjávarborg, þau eignuðust þrjú börn.
Published
Upptaka frá þjóðhátíð á Hólum 1974. Tekið upp af Haraldi Árnasyni.
Published
Upptaka frá þjóðhátíð á Hólum 1974. Tekið upp af Kristmundi Bjarnasyni.
Published
Tekið upp af Kristmundi Bjarnasyni.
Úr öskju 5
Viðtal við Sigurlaugu Sigurðardóttur frá Fjalli sem tekið var kringum 1968. Margrét Halldórsdóttir frá Fjalli afhenti 25. september 1988. K.B. tók við afhendingunni.
Published
Viðtal við Sigurlaugu Sigurðardóttur frá Fjalli sem tekið var kringum 1968. Ljóð, sögur og fleira.
Published
Published
Published
Published
Published
Úr öskju 5
Published
Í upphafi upptökunnar er ónýtt efni (0:00:00-0:13:00)
Ólína Jónasdóttir skáld (Tilgáta) fer með ljóð og sögu (0:13:00-0:33:50)
Bjarni Halldórsson Uppsölum (Tilgáta) fer með vísur til Ólínu Jónasdóttur (0:33:51 til enda)
Úr öskju 5
Published
Hljóðupptaka úr 80 ára afmæli Jóns Konráðssonar Bæ. Til máls taka m.a. Guðbrandur Björnsson, prófastur, Eiður Sigurjónsson, Jón Björnsson, Kristján Hallsson, Lárus Sigurbjörnsson o.fl.
Úr öskju 5
Published
Viðtal við Ólaf Lárusson Skarði. Segir frá ýmsu.
Úr öskju 5
Published
Viðtal við Ólaf Lárusson Skarði. Segir frá ýmsu.
Úr öskju 5
Published
Louis Emil Popp segir frá uppvaxtarárum á Sauðárkróki. Talar dönsku.
Úr öskju 5
Published
Louis Emil Popp segir frá uppvaxtarárum á Sauðárkróki. Talar dönsku.
Published
Sæmundur Dúason les úr minningum sínum.
Vantar frumrit, úr öskju 1.
Sæmundur fæddist á Langhúsum í Fljótum. Foreldrar hans voru Eugenía Jónsdóttir Norðmann og Dúi Kristján Grímsson. Sæmundur ólst upp við almenn sveitastörf og sjómennsku. Kona hans var Guðrún Valdný Þorláksdóttir og eignuðust þau sex börn og ólu þess auk upp tvö fósturbörn. Sæmundur var fræðimaður að eðlisfari og mikill unnandi íslenskrar tungu. Hann lagði stund á þýsku, frönsku og esparento sér til ánægju. Hann stundaði sjómennsku með búskapnum, en árið 1914 fluttu þau til Reykjavíkur. Hann stundaði nám við Verslunarskóla Reykjavíkur og tæpum tuttugu árum síðar hóf hann nám við Kennaraskóla Íslands og starfaði við kennslu í Fljótum, Grímsey og á Siglufirði. Sæmundur skrifaði ævisögu sína, Einu sinni var.
Published
Sæmundur Dúason les úr minningum sínum.
Úr öskju 5
Published
Egill Bragason tekur viðtöl við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti.
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti.
Hlið A - Tryggvi segir frá viðskiptum föður síns við Lúðvík Grímsson með kú 1917.
Tryggvi segir frá kaupum á Ysta-Hóli.
Tryggvi segir frá sjómennsku á Hjalteyrinni frá Akureyri.
Hlið B - Áframhald á frásög frá sjómennsku
Tryggvi segir frá veru sinni heima og á Siglufirði.
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti.
Hlið A - ónýtt
Hlið B - Tryggvi segir frá háskaför á sjó og landtöku um haustið 1927 á Hofsósi.
Tryggvi segir frá háskaför heim til sín að Yst-Hóli frá Siglufirði að lokinni giftingu sinni árið 1928
Krakki les sögu - slæm upptaka
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti
Hlið A- Tryggvi segir frá Sveini Sveinssyni (Sveinki lagsmaður)
Hlið B - Áframhald.
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti
Hlið A - Tryggvi segir frá veru sinni á Nautabúi í Hjaltadal en þangað flutti hann 1906 úr Svarfaðadal. Og svo frá veru sinni á Skálá en þangað flutti hann 1909. Sr. Gunnar Gíslason kemur inn í lok samtalsins.
Hlið B - Tryggvi segir frá unglingsárum sínum og þegar unglingsstúlka Herdís Guðný Konráðsdóttir varð úti 1913. Og svo frá búskaparárum sínum á Keldum.
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti
Hlið A - Tryggvi segir frá stofnun lestrarfélagsins og starfsemi þess. Og sundkennslu á Bræðrá.
Segir frá því er hann lærði á fiðlu, leikstarfsemi og fleiru.
Hlið B - Tryggvi segir frá þegar hann kaupir Lónkot 1934, veiðiskap í lóninu og fjárréttum.
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti
Hlið A - Tryggvi segir frá kaupum sínum á Lónkoti og ýmsu sem á daga hans dreif þar.
Hlið B - Tryggvi segir frá samskiptum þeirra Gísla Konráðssonar og ýmsar frásagnir.
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti.
Hlið A - Tryggvi segir frá Konráð Sigurðssyni á Mýrum - slæm upptaka
Hlið B - Framhald.
Published
Egill ræðir við Tryggva Guðlaugsson frá Lónkoti
Hlið A - Tryggvi segir frá harðindavorinu 1918 og ferð til Siglufjarðar með kvígu til slátrunar.
Hlið B - Tryggvi segir frá fjárrekstri til Siglufjarðar og eftirmála þess. Þá segir hann frá útvarpskaupum sínum 1933 þá búandi á Yst-hóli. Segir frá sunnanroki sem gerði þá um haustið og björgun manna á sjó.