- IS LSk M00001-B-LS254
- Item
- 1970-2003
Part of Jóhannes Geir: Málverkasafn
Nóttin fyrir Haugsnesfund. Hluti af myndaseríu: Sturlungaöld. 11 myndir.
"...Kolbeinn [ungi] lést af brjóstmeini því er hann hafði lengi átt við að stríða, í júlí 1245. Við völdum hans í Skagafirði tók Brandur Kolbeinsson frændi han á Stað í Reyninesi. Áður en Kolbeinn dó hafði hann ákveðið að afhenda Þórði kakala Norðausturland, til að tryggja friðinn. Það var föðurarfur Þórðar sem Kolbeinn hafði náð undir sig með Örlygsstaðabardaga. Þórður fór einnig með völd vestan lands, og var nú komin upp svipuð staða og fyrir bardagann. Sturlungar réðu Norðausturlandi og Vesturlandi ,en Ásbirningar Skagafirði og höfðu stuðning Haukdæla.
Fylgismenn Kolbeins ólu á óvild milli Eyjafjarðar og Skagafjarðar og misklíð milli héraðanna stigmagnaðist. Um páska 1246 leitaði Brandur stuðnings hjá Gissuri Þorvaldssyni vini Kolbeins og bandamanni. Þórður kakali frétti það og var snar í snúningum og safnaði liði af öllu yfirráðasvæði sínu, bæði norðan og vestan. Hann tjáði mönnun sínum á fundi á Grund í Eyjafirði að nú hyggðist hann ráðast inn í Skagafjörð og láta vopnin tala. Þriðjudaginn eftir páksaviku hélt hann af stað vestur Öxnadalsheiði með 600 manna lið. Héldu þeir til Silfrastaða um kvöldið og lágu þar úti um nóttina. það hvessti, og söng vindur í spjótum, sem stungið hafði verið niður úti við. Vöknuðu menn við þetta og héldu að ráðist hefði verið á þá. Í glímuskjálfta og óðagoti var gripið til vopna og börðust menn í ákafa hver við annan um hríð. Einn maður féll og nokkrir særðust áður en menn áttuðu sig á hvers kyns var. Sýnir þessi atburur vel hversu ógnir ófriðarins voru farnar að sauma að taugum liðsmanna Þórðar. Menn voru komnir í óvinaland. Margir höfðu barist á Örlygsstöðum og vor uminnugir þeirra atburða þar sem þeir biðu lægri hlut. Svo átti ekki að fara í þetta sinn.
Brandur Kolbeinsson var viðbúinn og hafði safnað liði um Skagafjörð og Húnaþing. Hann var með 720 manna lið á Víðimýri. Reynt var að semja, en kakalinn hafnaði öllum tillögum og vildi ráða öllum samningum sjálfur.
Nóttina fyrir bardagann gisti Þórður á Úlfsstöðum í Blönduhlíð. Lið Brands var á Víðimýri illa fyrir kallað og taugaveiklað. Sagt var að undarleg sótt hefði komið í lið hans og féllu um þrjátíu manns í öngvit og urðu ófærir til bardaga. Bardagamorguninn hélt hann yfir Jökulsá og bjóst til bardaga." " (Á Sturlungaslóð í Skagafirði, Sauðárkróki, 2003. Bls. 33).
Jóhannes Geir Jónsson (1927-2003)