Byggðasafn Skagfirðinga var stofnað árið 1948 og er rannsókna-, þekkingar- og þjónustustofnun sem safnar, varðveitir og rannsakar muni og minjar úr Skagafjarðarhéraði og miðlar til almennings. Starfssvæði þess er bundið við landfræðileg mörk Akrahrepps og Sveitarfélagsins Skagafjarðar. Höfuðstöðvar safnsins eru í Glaumbæ.

Fornleifavernd ríkisins varð til með lögum sem Alþingi samþykkti 2001.
Með lögum 2012 voru Fornleifavernd ríkisins og Húsafriðunarnefnd sameinaðar í Minjastofnun.

Hólaskóli varð Háskólinn á Hólum 1. júlí 2007.

Húsafriðunarnefnd er ráðgefandi nefnd sem hefur eftirfarandi hlutverk:
að vinna að stefnumörkun um verndun byggingararfs ásamt Minjastofnun Íslands,
að fjalla um tillögur stofnunarinnar um friðlýsingu húsa og mannvirkja, afnám friðlýsingar, breytingar á friðlýstum húsum og mannvirkjum eða förgun þeirra samkvæmt ákvæðum laga þessara áður en þær eru sendar ráðherra,
að setja húsafriðunarsjóði úthlutunarreglur sem ráðherra staðfestir,
að veita umsögn um styrkumsóknir úr húsafriðunarsjóði,
að sinna öðrum verkefnum sem henni kunna að vera falin samkvæmt lögum.
Ráðherra skipar húsafriðunarnefnd til fjögurra ára í senn. Í nefndinni eiga sæti fimm fulltrúar. Arkitektafélag Íslands tilnefnir einn fulltrúa, Íslandsdeild Alþjóðaráðs um minnisvarða og sögustaði (ICOMOS), Íslandsdeild Alþjóðaráðs safna (ICOM) og Félag íslenskra safna og safnmanna (FÍSOS) einn fulltrúa sameiginlega og Samband íslenskra sveitarfélaga tilnefnir einn fulltrúa. Ráðherra skipar tvo fulltrúa án tilnefningar og skal annar þeirra vera formaður en varaformaður skal skipaður úr hópi nefndarmanna. Varamenn skulu skipaðir með sama hætti. Ekki er heimilt að skipa sama mann aðalmann lengur en tvö samfelld starfstímabil.
Forstöðumenn Minjastofnunar Íslands og Þjóðminjasafns Íslands sitja fundi húsafriðunarnefndar stöðu sinnar vegna.
Kostnaður af starfsemi húsafriðunarnefndar greiðist úr húsafriðunarsjóði