Showing 368 results

Archival descriptions
Héraðsskjalasafn Skagfirðinga (1947-)** Sölvi Helgason: Skjalasafn Text
Advanced search options

Find results with:

in
Add new criteria

Limit results to:

Filter results by:

Filter by date range:

Use these options to specify how the date range returns results. "Exact" means that the start and end dates of descriptions returned must fall entirely within the date range entered. "Overlapping" means that any description whose start or end dates touch or overlap the target date range will be returned.
Print preview Hierarchy View:
Descending

368 results with digital objects Show results with digital objects

Skjal 9, framhlið

Skjal 9, framhlið

„Blessuð náttúran! Og öll niðurröðunin í henni, hvernig allt er í jafnvægi.“
Hér fjallar Sölvi um lífsspeki sína sem er um margt áhugaverð og er testinn lofgjörð um náttúruna og alföðurinn. Þessa speki Sölva má tengja beint við hugmyndir þeirra heimspekinga sem mest voru áberandi í hugmyndafræði rómantíkurinnar.

Skjal 9, bakhlið

Skjal 9, bakhlið

Á bakhliðinni er sama umfjöllun um alföðurinn og náttúruna sem síðan leiðir Sölva að eigin píslarsögu en hann sækir styrk sinn í drottinn og náttúruna.

Skjal 8, framhlið

Skjal 8, framhlið

„og fluttur af þrælum, og tekinn fastur og barinn og þrælkaður …“
Kunnugleg ræða um sakleysi og píslir Sölva án þess að nokkuð sé tilgreint sérstaklega.

Skjal 8, bakhlið

Skjal 8, bakhlið

Byrjar á ferskeytlu sem er greinilega um Sölva og gáfur hans en hún er ógreinileg vegna rakaskemmda.
Svo virðist sem einhver maður í Axarfirði hafi ort vísuna um Sölva. Hann er ekki nafngreindur en er viðloðandi frásögnina
Á síðunni eru eins konar heilræði um hvernig best sé að haga sínu lífi. Ganga veg sannleikans og dygðarinnar

Skjal 7, framhlið

Skjal 7, framhlið

Hér er Sölvi kynntur sem frelsari mannkyns. Lesandinn er ávarpaður og talinn ekki trúa því að Sölvi sé þess umkominn að vera þessi mikli maður en þá er honum bent á að hann þekki ekki manninn né verk hans. Síðan eru helstu kostir og verk tíunduð sem eru töluverð þrátt fyrir allar þær raunir sem hann þarf að ganga í gegnum.
Ljóst er að hvorug hlið arkarinnar er upphaf og vantar því augljóslega framan á þessa umfjöllun.

Skjal 7, bakhlið

Skjal 7, bakhlið

Framhald af lofi og píslum Sölva. Talað um Sölva í þriðju persónu og sögumanni er lesandinn ofarlega í huga eins og hann sé einhver tiltekinn en er aldrei nefndur á nafn.

Skjal 6, framhlið

Skjal 6, framhlið

Kunnuglegar ávirðingar um lygar. Þeir ljúga upp á Sölva og margfalda svo lygarnar og ljúga loks að hann hafi viðurkennt að þær séu sannar.

Skjal 6, bakhlið

Skjal 6, bakhlið

Sölvi býsnast yfir lygum á sig saklausan almennt án þess að nefna nein nöfn en minnist þó sérstaklega á prent og skriflegar lygar.

Skjal 5, framhlið

Skjal 5, framhlið

Á þessari örk bregst Sölvi við frétt sem birtist í Norðra þann 1. Október 1853. Sölvi vitnar orðrétt í greinina en þar var tilkynnt að Sölvi hafi verið handtekinn og væri vistaður hjá Schulesen sýslumanni. Þar eru tilgreindir tveir glæpir sem Sölvi er ásakaður um. Annars vegar þjófnaðarmál í Skagafirði og hins vegar utanskot á fé til tíundar í Skefilstaðahreppi.
Sölvi er ósáttur við þessa umfjöllun og „höfunda Norðra“. Hann telur sig verðskulda að minnst sé á góðverk hans, t.d. peningagjöf sem hann minnist á. Mögulega er textanum ætlað að vera aðsend grein í Norðra.

Skjal 5, bakhlið

Skjal 5, bakhlið

Sölvi heldur áfram að fjalla um óheiðarleika Norðra og ber blaðið saman við Þjóðólf og Ingólf sem segja satt ólíkt því fyrst nefnda.

Skjal 4, framhlið

Skjal 4, framhlið

Sölvi fjallar um yfirvofandi dóm á Húsavík en búið er að flytja hann frá Ærlækjarseli og hann virðist vera meðvitaður um að hann verði dæmdur í fangelsi og jafnvel í öðru landi:
„því allt vilja þeir til vinna að koma Sölva í ævilangt fangelsi.“
„Þeir ætla nú að dæma hann fyrir þetta sama út úr landinu, til að þola þar allar skelfingar og grimmd,“

Skjal 4, framhlið

Skjal 4, framhlið

Sögumaður fjallar um hæfileika Sölva á tónlistarsviðinu. Nefnir á nafn þá Tómas Sæmundsson og Jónas Hallgrímsson.

Skjal 3, opna

Skjal 3, opna

Ferð djöfulsins um landið heldur áfram. Hann kemur víða við. Leið hans liggur austur eftir úr Skagafirði og kunnuglegir staðir og fólk er nefnt til sögunnar. Axarfjörður, Húsavíkurbakki, Kelduhverfi og Ærlækjarsel eru meðal staða sem djöfulinn heimsækir og lýsingarnar á meðferð hans á því fólki sem varð á vegi hans eru gróteskar.

„Var bæði svangur og þyrstur, þegar hann hafði sveimað neðan úr helvíti upp á Ísland“

Skjal 3, opna

Skjal 3, opna

Hér heldur áfram umfjöllun um tilraun Sölva til að henda reiður á rúmmálseininguna Katlamálsskjólu.

Skjal 3, framhlið

Skjal 3, framhlið

Frásögn af raunum og yfirnáttúrulegum kröftum Sölva. Fólk er víst hrætt við hann því það telur hann hafa krafta sína frá djöflinum en samkvæmt sögumanni passar það ekki vegna manngæsku hans.

Skjal 3, framhlið

Skjal 3, framhlið

Frásögn af ferðum djöfulsins um Ísland. Hólar í Hjaltadal eru sögusvið frasagnarinnar áður en leikurinn berst austur eftir.

Skjal 3, framhlið

Skjal 3, framhlið

Hér heldur áfram umfjöllun um Katlamálsskjólu en ólíklegt er að þessi síða komi í beinu framhaldi af þeim tveim fyrstu en augljóslega er þetta sama umfjöllun, þ.e. tilraun til að henda reiður á rúmmálseiningu sem notuð er í Jónsbók og heitir Katlamálsskjóla.

Skjal 3, framhlið

Skjal 3, framhlið

„það þreytist að berja Sölva í járnunum“
Sölvi lýsir því að fólk þetta berji hann í járnum. Líkast til er þetta í varðhaldi í kringum réttarhöldin 1853-4 að minnsta kosti nefnir hann nokkra sem voru eða gætu hafa verið þar á þeim tíma, t.d. var Hósías prestur á svæðinu á þessum árum.
Barsmíðarnar bíta ekki á Sölva sem lætur á engu bera enda er hann „meiri andi en maður“ og getur leitt hjá sér sárskaukann.

Skjal 3, framhlið

Skjal 3, framhlið

Sögumaður eggjar lesandann til að veita umhverfi sínu athygli og skilja sig með fræðslu frá skepnunum. Því næst hefst umfjöllun um sólina og reikistjörnur sólkerfisins.

Skjal 3, bakhlið

Skjal 3, bakhlið

Upphafslína:
„Það er haft fyrir satt að ófriðurinn falli yður lang verst af öllum skelfingum og kvölum á sál og líkama iðar Sólon minn!“
Allir voru þar (óljóst hvar) voru við hann bölvaðir en allra verstur var þó Jakob Pétursson. Sölvi segir Jakob þennan hafa framið glæp en komist hjá refsingu með hjálp föðurs síns. Ásakanir sem koma fyrir á fleiri stöðum í þessum handritum, m.a. segir Sölvi hann hafa hrökklast úr Reykjavík.

Skjal 3, bakhlið

Skjal 3, bakhlið

„þannig hélt djöfullinn til vítis með alla lestina sína.“
Sagan endar á því að djöfullinn heldur til síns heima með allar þær sálir sem hann safnaði saman á ferð sinni um Ísland.

Skjal 26, opna

Skjal 26, opna

Þessi örk er greinilega hluti af siðfræðibók Sölva því hér eru nokkrar viðbætur við þriðju grein hennar og þær fjalla um samband siðfræði og trúar, einkum um hvernig siðbótin hafi leitt hið sanna samband þar á milli í ljós andstætt harðstjórnaranda kaþólsku kirkjunnar.

Skjal 26, framhlið

Skjal 26, framhlið

Þessi örk er greinilega hluti af siðfræðibók Sölva því hér eru nokkrar viðbætur við þriðju grein hennar og þær fjalla um samband siðfræði og trúar, einkum um hvernig siðbótin hafi leitt hið sanna samband þar á milli í ljós andstætt harðstjórnaranda kaþólsku kirkjunnar.

Skjal 26, bakhlið

Skjal 26, bakhlið

Þessi örk er greinilega hluti af siðfræðibók Sölva því hér eru nokkrar viðbætur við þriðju grein hennar og þær fjalla um samband siðfræði og trúar, einkum um hvernig siðbótin hafi leitt hið sanna samband þar á milli í ljós andstætt harðstjórnaranda kaþólsku kirkjunnar.

Skjal 2, opna 4

Skjal 2, opna 4

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.
Á seinni síðu þessa skjals hefst ný umfjöllun þar sem velt er upp þeirri spurningu hvað felist í hugtakinu trúarbrögð.

Skjal 2, opna 3

Skjal 2, opna 3

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 2, opna 2

Skjal 2, opna 2

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 2, opna 1

Skjal 2, opna 1

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 2, opna

Skjal 2, opna

Hér eru ýmsir kynntir til sögunar sem fylgismenn og fornarlömb djöfulsins, til dæmis Allt heimilsfólkið á Ketilsstöðum á Völlum 1853, allt heimilisfólkið á Valþjófsstað, allt heimilisfólkið á Hofi í Eyjarfirði, allt heimilisfólkið og allt heimilisfólkið á Sauðanesi á Langanesi

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Byrjar á umfjöllun um Sölva sjálfan og samband hans við alföðurinn og náttúruna. Síðan er fjallað um Schulesen sýslumann og Jón Ingjaldsson sem Sölvi líkir við Óðinn sjálfan.

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Á þessari síðu má finna tvö kvæði. Annars vegar fjórtán erinda kvæði og hins vegar fyrstu sex erindin í 26 erinda bálki. Bæði kvæðin fjalla á einn eða anna hátt um Sölva sjálfan.

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Á þessum síðum má sjá sögu af djöflinum og hans framgöngu á Íslandi. Þema sem kemur nokkuð oft fyrir í handritum Sölva. Þá er því lýst hvernig djöfullinn fer um og safnar saman fólki sem hann á sálina í og leikur það oft grátt með ýmsum gróteskum hætti. Oft virðist vera um að ræða hefðbundna frásögn þar sem lýst er samskiptum Sölva við helstu fjandmenn sína, þar sem þeir eru nafngreindir en síðan fer frásögnin út í fantasíu sem stundum virðist tengd við drauma Sölva. Í þessari sögu eru nafngreindir menn sem sannarlega voru uppi og reyndust Sölva ekki sértaklega vel ef marka má þessa frásögn. Jóhannes nokkur frá Laxamýri og synir hans þeir jón og Kristján fá allir slæman vitnisburð frá Sölva. Hóp presta telur hann upp og segir þá alla vera á vegum andskotans en ekki drottins. Þetta voru þeir Björn Þorsteinsson (1805-1874) prestur á Stafafelli í Lóni. Bjarni Sveinsson á Múla í Skriðdal. Páll Magnússon (1801-1860) prestur í Sandfelli í Öræfum.

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Hér hefst ný umfjöllun undir titlinum „Grein“ og enn er fjallað um trúmál. Líkt og á síðunum hér á undan er samband trúar og siðferðis höfundinum hugleikið. Hann veltir upp hugmyndum ólíkra trúarbragða og gerir grein fyrir ákveðnum eðlismunum sem hann telur vera, á milli þeirra, á sambandi siðferðis og trúarfræði. Máli sínu til stuðning vitnar hann ítrekað í ritninguna og jafnframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Hér les Sölvi amtmanni Havsteen, Eggerti Briem og fleiri nafngreindum mönnum pistilinn. Fyrst lýsir Sölvi umfjöllunarefninu sem hann segir vera þá félaga áður nefnda. Þar á eftir kemur níðvísa um Pétur Havsteen og síðan romsa þar sem ýmsir menn eru nefndir og ókostir þeirra tíundaðir. Landsréttur er Sölva hugleikinn í pistlinum og talar um „landsréttar leysi“. Nokkuð sem gæti tengst dómsmálinu 1854 því það mál fór aldrei fyrir landsrétt af ókunnum ástæðum.

Results 1 to 85 of 368