Sýnir 423 niðurstöður

Lýsing á skjalasafni
Sölvi Helgason: Skjalasafn With digital objects
Prenta - forskoðun Hierarchy View:
Ascending
Skjal 6, framhlið

Skjal 6, framhlið

Kunnuglegar ávirðingar um lygar. Þeir ljúga upp á Sölva og margfalda svo lygarnar og ljúga loks að hann hafi viðurkennt að þær séu sannar.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Á þessari síðu heldur umfjöllunin frá fyrri síðu áfram en kastljósinu er beint að Kristi sjálfum og píslarsögu hans og gert grein fyrir mismunandi siðum kristinnar trúar.

Síða 5, opna

Síða 5, opna

Á þessari opnu er lýst þeirri meðferð sem Sölvi má þola í varðhaldi í aðdraganda réttarhaldanna vorið og sumarið 1854. Vissulega er stuðst við staði og persónur sem komu raunverulega við sögu þess tímabils í ævi Sölva. Varast ber þó að meðhöndla þessa frásögn sem heimild um það sem gerðist og ósennilegt að það hafi verið ætlun höfundar. Fremur má álykta að um skáldverk sé að ræða en mörg einkenni þess konar verka prýða fráögnina. Til marks um það má nefna að sögumaður með góða yfirsýn yfir sögusviðið segir sögu Sölva og samtöl birtast á milli sumra þeirra persóna sem eru í sviðsljósi atburðana.
Á fyrri síðu opnunnar eru atburðirnir settir niður á tiltekinn dag þann 6 mars frekar en maí árið 1854. Sölvi er enn í haldi og er rekið hvernig eigur hans eru gerðar upptækar, fjármunir sem lausamunir ýmsir, t.d. verkfæri og því sem eftir var af Sjö miljóna arka bókinni (verk sem kemur ítrekað við sögu í þessum handritum). Sölvi virðist þarna vera vistaður á Laxamýri og og nýttur til vinnu við að gera garð umhverfis túnið. Sérstaklega eru nefndir þeir Jakob Þórarinsson og Stefán Jónsson sem gætu verið gæslumenn hans. Því næst er lýst atburði þar sem Sölvi er barinn þannig að stór sér á honum og síðan komið fyrir í gapastokk. Atburður þessi er sviðsettur af sögumanni og samtöl milli Sölva og gæslumanna hans gæða hana lífi en það hefst á þessum orðum Sölva:
„Ég er Sölvi spekingur – ef þið viljið gera níðingsverk á mér – þá er það ykkar synd, mitt er sakleysið.“ Á eftir fer að því er virðist undarleg lofræða um Sölva um atgervi hans og gáfur sem svo endar með því að þeir skipa honum að leggjast niður svo þeir geti barið hann. Þegar þeir hafa lokið við sér af er hann bundinn aftur og settur í gapastokk yfir nóttina á meðan velta þeir því fyrir sér hvort þeir ættu frekar að drepa hann.
Á seinni síðu opnunnar heldur sögumaður áfram að lýsa raunum Sölva í varðhaldi og flutningum á milli bæja. Hann víkur sérstaklega að ásökunum Sigfúsar sýslumanns um bókaþjófnaðinn sem samkvæmt þessari frásögn er helber lygi. Í Lokin snýr hann sér að innihaldi Sjö milljóna arka bók Sölva og segir að hún hafi aðeins verið stutt ágrip af framferði þeirra höfðingjana.

Skjal 6, bakhlið

Skjal 6, bakhlið

Sölvi býsnast yfir lygum á sig saklausan almennt án þess að nefna nein nöfn en minnist þó sérstaklega á prent og skriflegar lygar.

Skjal 7, framhlið

Skjal 7, framhlið

Hér er Sölvi kynntur sem frelsari mannkyns. Lesandinn er ávarpaður og talinn ekki trúa því að Sölvi sé þess umkominn að vera þessi mikli maður en þá er honum bent á að hann þekki ekki manninn né verk hans. Síðan eru helstu kostir og verk tíunduð sem eru töluverð þrátt fyrir allar þær raunir sem hann þarf að ganga í gegnum.
Ljóst er að hvorug hlið arkarinnar er upphaf og vantar því augljóslega framan á þessa umfjöllun.

Síða 5, bakhlið

Síða 5, bakhlið

Áfram er farið yfir níðingsverkin sem unninn eru á Sölva sem heldur áfram að skrifa þrátt fyrir að skrif hans hafi verið gerð upptæk og brennd. Hann verður hins vegar að gæta þess vel að finna góða felulstaði svo það endurtaki sig ekki. Sölvi er píndur til að vinna 10000 dagstörf hvern dag. Þetta orðalag um störf kemur oft fyrir í textanum og stundum er talað um lögstörf. Farið yfir alla þá vinnu sem hann hefur innt af hendi, í varðhaldinu, án þess að hafa fengið greitt fyrir. Vegna þessara miklu afkasta er hann talinn göldróttur eða að hann sé jafnvel djöfullinn sjálfur því enginn venjulegur maður geti afkastað eins og Sölvi gerir.

Skjal 7, bakhlið

Skjal 7, bakhlið

Framhald af lofi og píslum Sölva. Talað um Sölva í þriðju persónu og sögumanni er lesandinn ofarlega í huga eins og hann sé einhver tiltekinn en er aldrei nefndur á nafn.

Skjal 8, framhlið

Skjal 8, framhlið

„og fluttur af þrælum, og tekinn fastur og barinn og þrælkaður …“
Kunnugleg ræða um sakleysi og píslir Sölva án þess að nokkuð sé tilgreint sérstaklega.

Skjal 8, bakhlið

Skjal 8, bakhlið

Byrjar á ferskeytlu sem er greinilega um Sölva og gáfur hans en hún er ógreinileg vegna rakaskemmda.
Svo virðist sem einhver maður í Axarfirði hafi ort vísuna um Sölva. Hann er ekki nafngreindur en er viðloðandi frásögnina
Á síðunni eru eins konar heilræði um hvernig best sé að haga sínu lífi. Ganga veg sannleikans og dygðarinnar

Skjal 9, framhlið

Skjal 9, framhlið

„Blessuð náttúran! Og öll niðurröðunin í henni, hvernig allt er í jafnvægi.“
Hér fjallar Sölvi um lífsspeki sína sem er um margt áhugaverð og er testinn lofgjörð um náttúruna og alföðurinn. Þessa speki Sölva má tengja beint við hugmyndir þeirra heimspekinga sem mest voru áberandi í hugmyndafræði rómantíkurinnar.

Skjal 9, bakhlið

Skjal 9, bakhlið

Á bakhliðinni er sama umfjöllun um alföðurinn og náttúruna sem síðan leiðir Sölva að eigin píslarsögu en hann sækir styrk sinn í drottinn og náttúruna.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Lítill snepill þar sem fjallað er um fjandmenn Sölva, meðal annars: amtmanninn Pétur Havsteen, Eggert Briem, Sigfús Skúlason, Sölvi telur upp nokkra af fjandmönnum sínum, m.a. Skúlasen sýslumann og blótar þeim.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Áfram fjallað um djöfulinn, sleðarnir hans koma við sögu en á þeim dregur hann fólkið sem hann safnar saman..

Skjal 1, opna

Skjal 1, opna

Framan af ávarpar sögumaður lesandann og leggur honum lífsreglurnar en undir lokin beinir hann athyglinni að spekingnum Sölva og hans miklu afrekum. En hann fullyrðir að lykill allrar þekkingar sé fundinn af sjálfum Sólon spekingi.
Áfram er fjallað um speki Sólons og dýrð drottins dásömuð. Á seinni síðu opnunnar er ljóð undir fornum háttum í ellefu erindinum. Umfjöllunarefnið er það sama eða speki guðs sem Sölvi boðar. Í formála að ljóðunum segir sögumaður að það sé eftir Sölva og tekur fram að hann sé flámæltur sem hlýtur að koma með einhverju móti fram í ljóðinu.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Framhald af fyrri síðu. Níð sem er tileinkað Kristni Jóhannessyni. Sérkennilegur bragur líkt og á framhlið allt virðist í belg og biðu og vísuorðin misjafnlega löng.

Skjal 1, opna

Skjal 1, opna

Þarna stóðu þeir grenjandi, bláir og blóðugir um kjaftana. Svo mikið var höggið að framtennurnar brotnuðu allar og nokkuð af jöxlunum, auk þess „gengið þar að auki úr hálsliðunum, allir saman.“
Þess næst skipaði andskotinn Þorleifi að drulla í „náttskrínið“ og hella því svo ofaní þá. Þetta átti að vera einhvers konar meðal við tannskaðanum. Djöfullinn lét ekki þar við sitja heldur barði þá alla þrjá með hattinum og kollunni í rassinn, þannig að þeir komu úr þessari ferð bæði „rassbrotnir og hálsbrotnir“. Hann minnti þá jafnframt á að halda vel „svörtu – boðorðin“ eins og þeir höfðu lofað.
Drullan úr Þorleifi dugði skammt enda hafði hún „melst“ að mestu leyti djöfullinn virðist hafa brugðið á það ráð að gefa þeim „plástur“ úr sjálfum sér. Svo virðist sem frásögnin sé farin að beinast að þeim Jóni og Helga sem þolendum og þeim líki betur við meðal eða plástur eins og það er kallað úr einhverjum Kjeld sem skyndilega birtist í frásögninni. Auk þess er frásögnin orðin fyrstu persónu fleirtölu í lokin en þar vilja „þeir“ helst berja bæði andskotann og Þorleif.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Þessi síða er ekki í neinu samhengi hér en hér fjallar Sölvi um hversu mikið tjón hljótist af heimsku nítjándu aldarmanna sem pína og kvelja hann og valda því að afköst hans við fræðimennsku og skrif eru langt frá því sem þau hefðu annars verið.

Skjal 1, opna 1

Skjal 1, opna 1

Rakaskemmdir gera lestur frekar erfiðan en umfjöllun sögumanns um um guð og speki Sölva heldur áfram á seinn síðu opnunnar víkur hann máli sínu að höfðingjunum íslensku sem eru í slagtogi með djöflinum.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Þessa umfjöllun um konungana notar Sölvi til þess að benda á að fleiri gildi en þau sem einkenndu bardagamenn, voru í hávegum höfð í heiðnum sið. Því næst kynnir sögumaður til leiks Loka og afkvæmi hans Fenrisúlf, Miðgarðsorminn og Hel en frásögnin af henni leiðir að umfjöllun um örlög Baldurs sem samkvæmt goðsögninni hafnaði í ríki Heljar (oftast nefnt Hel en í Gylfaginningu Éljúðnir). Ásarnir reyndu allt til að endurheimta Baldur og gerðu samkomulag við Hel en þeir gátu ekki staðið undir kröfum hennar þar sem Loki beitti brögðum sínum. Alveg í lok síðunnar fullyrðir sögumaður að Baldur og allir hinir guðirnir, sem skírðust (hreinsuðust) í eldum (væntanlega ragnarraka), sitji við hlið þess almáttuga í Gimli. Þar sem vantar upp á umfjöllun þessa vitum við ekki hvort Sölvi telji sömu örlög bíða dyggðum prídda menn en ýmislegt virðist benda til þess að þangað stefni umfjöllunin.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Ýmsar tölulegar upplýsingar um náttúrufyrirbæri á Íslandi. Eins og t.d. lengd vatnsfalla og hitastig þeirra og hitastig Geysis og ýmsar aðrar upplýsingar um hverinn.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Sölvi lýsir fólkinu í Ærlækjarseli og þeim skelfingum sem hann má þola af þeirra hendi. Hann lýsir miklum raunum sem hann myndi sennilega ekki lifa af ekki væri fyrir samfylgd drottins.

Síða 01, bakhlið

Síða 01, bakhlið

„Segir þannig frá: að þá kom hann í Fnjóskadal,“
Hallgrímur Bjarnason og Hallgrímur Gíslason eru nefndir í þessum texta sem er einn samfeldur reiðilestur sem virðist beint að þeim tveimur.

Skjal 1, opna 1

Skjal 1, opna 1

Bréfið vinstra megin á opnunni er einnig stílað á Bjarna Sveinsson prest í Múla í Skriðdal og er stefna á hendur honum fyrir illa meðferð á spekingnum Sölva. Bréfið byrjar á aðvörun, bréfritarinn segir viðtakandanum að vara sig á bræðrum hans og frændum einkum bróður hans Jóni faktor. Í lok bréfsins er Bjarna ráðlagt af bréfritara að skamma ekki ferðafólk sem ekkert hefur gert honum og allra síst níðast á þeim manni sem er vitrari og betri en aðrir, bréfið er undirritað af Sölva og „Grafskrift“ Bjarna fylgir með þar fyrir neðan.
Bréfið hægra megin hefst á því að Sölvi segist vera staddur á Ketilsstöðum (væntanlega á Völlum) og áformaði að halda ferð sinni áfram að Stafafelli í Lóni og hafi til þess leyfisbréf. Hins vegar kemur fram að Sölvi verður að snúa við.
Það er ljóst að þessi bréf snúast um áform Sölva um að ferðast að Stafafelli til þess að sækja þar hluti í hans eigu. Það er þekkt og kemur m.a. fram í umfjöllun Jóns Óskars (Sölvi Helgason: Listamaður á hrakningi, bls. 93.) að Sölvi fékk reisupassa til að sækja að Stafafelli ýmsar eigur sínar. Jafnframt er ljóst að þangað fór hann aldrei, heldur þvældist hann um Norðausturland þar sem hann var handsamaður síðla árs 1853 fyrir flakk. Ekki er annað að sjá á þessum bréfaskrifum Sölva en að hann hafi ætlað að fylgja áformum sínum eftir en af einhverjum ástæðum hafa þeir Bjarni og Björn komið í veg fyrir það.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Ljóð sem virðist vera ein samhangandi frásögn á bæði framhlið og bakhlið. Erfitt að greina einhver skil á milli erinda og formið virðist ekki vera mjög fast í reipunum en ljóðlínurnar eru mislangar. Fyrst eru óvildarmenn á Sölva í Ærlækjarseli tilgreindir en síðan beinist athyglin að píslum Sölva og sambandi hans við Guð.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Hér er bláendirinn á sögunni af Flóres og Blankiflúr og síðan hefst sagan af Júlíen og Fleurie án titils og formála.
Uppruni sögunnar er ókunnur. Sagan á að gerast um 1830 og því er ekki um endursögn á riddarasögum að ræða og gæti þessi saga allt eins verið eftir Sölva sjálfan en hann ritar nafn sitt undir í lok sögunnar ólíkt því sem hann gerir við söguna af Flóres og Blankiflúr.

Skjal 1, opna 1

Skjal 1, opna 1

Sögumaður fer í fyrstu yfir þær híðingar sem Sölvi má þola en guðdómurinn gagnast Sölva ekki aðeins til stórkostlegra vinnuafkasta. Hann veitir honum styrk til að þola hverja þá raun sem hann þarf að þola.
Sögumaður fjallar um ýmsa þætti guðdómsins sem styrkja Sölva eins og ást guðs og hin „eilífa speki“ sem gera Sölva að þeim vitra og góða manni sem hann er. Öðru máli gegnir um höfðingjana en líf þeirra einkennist af „lífleysi“, spillingu og synd.
Sögumaður fer í fyrstu yfir þær híðingar sem Sölvi má þola en guðdómurinn gagnast Sölva ekki aðeins til stórkostlegra vinnuafkasta. Hann veitir honum styrk til að þola hverja þá raun sem hann þarf að þola.
Sögumaður fjallar um ýmsa þætti guðdómsins sem styrkja Sölva eins og ást guðs og hin „eilífa speki“ sem gera Sölva að þeim vitra og góða manni sem hann er. Öðru máli gegnir um höfðingjana en líf þeirra einkennist af „lífleysi“, spillingu og synd.
Á seinni síðu opnunnar heldur ferð Sölva áfram þó þeir séu nýlega búnir að senda hann um Austur og Norðurland senda þeir hann að stað aftur en í þetta skiptið með passa. Ferðinni er heitið alla leið á suðausturlandið að Stafafelli í Lóni. Sögumaður fjallar almennt um mannvonsku þá sem Sölvi má þola og þær birgðir sem hann má bera. Undir lok síðunnar fjallar sögumaður um hversu mikið veröldin hafi farið á mis við vegna þess hvernig ilskan og grimmdin hafi halið Sölva frá þeim störfum sem hefðu verið til mikilla bóta.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Þessi síða hefst á umfjöllun um Guð en á síðari hluta síðunnar er stjörnufræðin í brennidepli. Aðalega um fjarlægðir reikistjarna frá jörðu.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Þriðja spurning er náttúrufræðileg og snýr að jöklunum í sveitinni
Fjórða spurning snýr að berginu í klettunum
Fimmta spurning er hvort einhverjar járntegundir sé að finna í grjótinu.
Í sjöttu spurningu er spurt hvort nokkrar leifar af jurtum eða dýrum frá fornöld leynist í jörðu, svo sem eins og surtarbrandur.
Í sjöundu spurningu er spurt hvort einhverjar brennisteinsnámur sé að finna í sveitinni

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

En ávarpar sögumaður Sölva sem virðist standa á einhverjum tímamótum, hann virðist vera á leiðinni eitthvað ef marka má ávarp sögumanns. Ef til vill er dómur gegninn og Sölvi á leiðinni til Kaupmannahafnar. Sögumaður biður hann um að íhuga hvaða stefnu hann muni taka þegar heim er komið og spyr hvort hann ætli að hafa visku drottins áfram að leiðarljósi í lífinu.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Vísa í sex erindum um Skagfirðinga. Á eftir fylgir nánari útlistun á misgjörðum þeirra í garð Sölva.

Niðurstöður 86 to 170 of 423