- IS HSk N00300-A-B-E-6
- Item
- 1840-1860
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
988 results with digital objects Show results with digital objects
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Frásögnin einblínir á yfirnáttúru Sölva . Afkastgeta hans og til vinnu og þol gegn öllum hans sýnir ð hann er ekki eins og venjulegir menn, heldur sé hann gæddur yfirnáttúrlegum kröftum.
Yfirnáttúru þessa fékk Sölvi frá Guði og það er trú hans sem kemur í veg fyrir að djöfullinn geti snert hann ólíkt öllum óvildarmönnum hans sem eru á vegum andskotans og því berskjaldaðir þegar hann fer um Ísland og hirðir upp sálir sínar
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sögumaður segir þetta vera stöku kveðna í Laxamýri en stakan fjallar um andskotann.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sögumaður heldur umfjöllun sinni áfram og snýr sér að Breiðumýri. Ljóðið fjallar um Sölva en athygli vekur hvernig sögumaður tekur til máls eftir ljóðið. Í þessum texta eru öll orð ljóðsins undirstrikuð en sögumaður tekur fram að svo sé ekki gert í bókinni, þ.e. sögumaðurinn er á þessum síðum að fjalla um fyrri verk Sölva.
Þetta er prýðisdæmi um hvernig Sölvi notar mismunandi sjónarhorn á frumlegan og greinilega skáldlegan hátt. Þar sem ganga má út frá því að hann skrifi þetta sjálfur.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Hér segir sögumaður að Sölvi hafi kveðið vísur um mannanöfn í ferskeyttum stíl til þess að sýna snilli sína. En ljóðin eru að mestu upptalning á nöfnum sem skáldið fellir í formið.
Á seinni hluta síðunnar segir sögumaður að ljóðunum sé líka beint að Breiðumýri og illri meðferð á Sölva. Ekki er gott að sjá hvernig það gengur upp en mögulega er á við ljóð sem á að koma í framhaldi af textanum en það er þá glatað.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Þó ekki sé getið eftirnafna fjallar Sölvi hér, án nokkurs vafa, um góðkunningja sína þá Jóhannes Sölvason og Jakob Pétursson. Nöfn þeirra koma ítrekað upp í umfjöllun Sölva um handtökuna og réttarhöldin á Norðausturlandi árin 1853-54 og er umfjöllunin á þessari síðu mjög áþekk.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sögumaður fer í fyrstu yfir þær híðingar sem Sölvi má þola en guðdómurinn gagnast Sölva ekki aðeins til stórkostlegra vinnuafkasta. Hann veitir honum styrk til að þola hverja þá raun sem hann þarf að þola.
Sögumaður fjallar um ýmsa þætti guðdómsins sem styrkja Sölva eins og ást guðs og hin „eilífa speki“ sem gera Sölva að þeim vitra og góða manni sem hann er. Öðru máli gegnir um höfðingjana en líf þeirra einkennist af „lífleysi“, spillingu og synd.
Sögumaður fer í fyrstu yfir þær híðingar sem Sölvi má þola en guðdómurinn gagnast Sölva ekki aðeins til stórkostlegra vinnuafkasta. Hann veitir honum styrk til að þola hverja þá raun sem hann þarf að þola.
Sögumaður fjallar um ýmsa þætti guðdómsins sem styrkja Sölva eins og ást guðs og hin „eilífa speki“ sem gera Sölva að þeim vitra og góða manni sem hann er. Öðru máli gegnir um höfðingjana en líf þeirra einkennist af „lífleysi“, spillingu og synd.
Á seinni síðu opnunnar heldur ferð Sölva áfram þó þeir séu nýlega búnir að senda hann um Austur og Norðurland senda þeir hann að stað aftur en í þetta skiptið með passa. Ferðinni er heitið alla leið á suðausturlandið að Stafafelli í Lóni. Sögumaður fjallar almennt um mannvonsku þá sem Sölvi má þola og þær birgðir sem hann má bera. Undir lok síðunnar fjallar sögumaður um hversu mikið veröldin hafi farið á mis við vegna þess hvernig ilskan og grimmdin hafi halið Sölva frá þeim störfum sem hefðu verið til mikilla bóta.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Efst á síðunni er fjallað um hvaða visku Sjö þúsund þúsunda auka bók Sölva geymi. Síðan veltir Sölvi fyrir sér hvort skelfingarnar og þrældómurinn muni nokkurn tíma tala enda og reynir að hugga sig við þá tilhugsun að allar skelfingar geri það að lokum þó hann hafi þurft að þola þær lengur en nokkur annar.
Og svarið virðist vera að finna í lok síðunnar:
„Þannig fjaraði út að ströndum lífsins, að dvína líf Sölva Sólons, án þess hann fengi nokkru sinni eitt augnablik frelsi sitt, eða að njóta þess og lífsins og þó ætlaðist Guð til þess, og skóp hann til þess að útbreiða ljós á jörð … en þeir hindruðu útbreiðslu hins eilífa ljóss og sannleika og guðs í Sölva …“
Þannig endar þessi fimmta örk og sagan af þessari píslargöngu Sölva um gjörvalt landið.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Hefst á þessum orðum: „Þessir tveir uppáhalds synir og vinir andskotans“
umfjöllun um þessa syni andskotans og fjandmenn Sölva einkum í tengslum við bækur hans og. Í því samhengi nefnir hann Pétur Pálmason og bók sína hina helgu Sjömilljóna auka bók.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Saga af djöflinum og hans fylgjendum
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Saga af djöflinum og hans fylgjendum. Gróteskar lýsingar á því hvernig m.a. djöfullinn étur og drepur Skagfirðinga.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Skrifreglurnar kynntar lið fyrir lið
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu má finna ráðleggingar um hvernig megi skipta stórum tölum í skiljanlegri einingar. Aðferðin felst í því að skipta stórum tölum í flokka með því að setja lítil strik undir þær sem aðgreina þá í mismunandi flokka sem hver stendur fyrir mismunandi einingar, t.d. tugi og hundruði. Aðferðina útskýrir Sölvi með dæmi en neðst á síðunni byrjar svo annar kafli sem fjallar um samlagningu.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er niðurlag kaflans um samlagningu og henni fylgt eftir með dæmi áður en kafli um frádrátt tekur við.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Niðurlag kaflans um frádragningu og kafli um margföldun hefst með útskýringum og dæmum.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er gert grein fyrir tugabrotum og hvernig eigi að leggja þau saman.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu boðar Sölvi trú sína, hann segir frá hvernig líf hans er helgað þjónustu við Guð og eggjar í framhaldinu lesandann til að gera slíkt hið sama, að gegna því „embætti“ sem Guð felur honum.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sögumaður boðar trú og speki Sölva af áfergju til lesandans sem er ávarpaður. Hann gerir grein fyrir smáatriðum er varðar þroska og framgang sálarinnar hérna megin grafar sem hann skiptir upp í fimm stig og á því efsta: „fer maðurinn að geta deilt fyrst sál eilífðarinnar, eða að sjá: að geislarnir koma frá einni uppsprettu …“ Með fimmta stiginu endar tröppugangur í þroska sálarinnar sem mun halda áfram um alla eilífð hinum megin grafar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessum síðum heldur áfram umfjöllun um samband siðfræði og trúfræði. Bornir eru saman ólíkir siðir kristinnar trúar og fullyrt að í siðbótinni felist aðgreining á milli sifræði og trúfræði sem sé því ekki að finna í kaþólskum sið, heldur sé samþætt.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu heldur umfjöllunin frá fyrri síðu áfram en kastljósinu er beint að Kristi sjálfum og píslarsögu hans og gert grein fyrir mismunandi siðum kristinnar trúar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Hér virðist vera á ferðinni einhver formáli úr bók Sölva en hann fjallar hér um menntunar hlutverk skáldskapar. Hann leggur áherslu á að fegurðin sé hluti menntunar og að enginn geti talið sig menntaðan án þess að þekkja hana.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Fjórða og fimmta grein siðfræðibókarinnar
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Þessi síða sker sig nokkuð úr en hér virðist umfjöllunaefni vera persónulegra.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Þessi örk er greinilega hluti af siðfræðibók Sölva því hér eru nokkrar viðbætur við þriðju grein hennar og þær fjalla um samband siðfræði og trúar, einkum um hvernig siðbótin hafi leitt hið sanna samband þar á milli í ljós andstætt harðstjórnaranda kaþólsku kirkjunnar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Hér heldur áfram umfjöllun um Katlamálsskjólu en ólíklegt er að þessi síða komi í beinu framhaldi af þeim tveim fyrstu en augljóslega er þetta sama umfjöllun, þ.e. tilraun til að henda reiður á rúmmálseiningu sem notuð er í Jónsbók og heitir Katlamálsskjóla.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Þessi síða hefst á umfjöllun um Guð en á síðari hluta síðunnar er stjörnufræðin í brennidepli. Aðalega um fjarlægðir reikistjarna frá jörðu.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sölvi segir strax í fyrstu málsgrein síðunnar að hann geti ekki fjallað meira um stjörnufræði eða nokkuð annað i bili vegan kvala og þrældóms sem hann má þola. Á eftir fer almenn umfjöllun um píslir Sölva.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Síðan hefst á hugleiðingum um dauðann og samband sálar og líkama því næst snýr Sölvi sér að nafngreindum prestum sem hann telur vitlausa og ekki skilja hvað felist í sögninni að sálast.
En þetta eru Jörgen Kröyer prestur á Helgafelli í Reykjadal, nafngreindur prestur á Skinnastöðum (en erfitt er að greina hvert seinna nafnið er en það er líklega Hjörleifur Guttormsson sem var prestur á Skinnastöðum frá 1849 – 1870) og loks Jón Ingjaldsson prestur á Húsavík.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er fallað um tilgang lífsins og Guð. Lífið er eilíft og það er líka sannleikurinn og spekin. En Guð stjórnar sköpunarverki sínu því ekkert í alheimi getur breytt vilja Guðs því hann er eilífur og almáttugur.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
„Blessuð náttúran! Og öll niðurröðunin í henni, hvernig allt er í jafnvægi.“
Hér fjallar Sölvi um lífsspeki sína sem er um margt áhugaverð og er testinn lofgjörð um náttúruna og alföðurinn. Þessa speki Sölva má tengja beint við hugmyndir þeirra heimspekinga sem mest voru áberandi í hugmyndafræði rómantíkurinnar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
„Draumur eins manns sem svaf altént með lokuð augun opin og gerði þannig alla drauma sína að sannindum, fullvissu og trú.“
Umfjöllun um speking vísindana sem fær vitranir sínar af alföðurnum.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Hér má finna lofgjörð um Sölva sjálfan og verk hans.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Fyrri hluti síðunnar virðist vera endir á frásögn sem vantar framan á en umfjöllunarefnið er kunnuglegt. Þar er fjallað um illmennin sem nýðast á Sölva. Enginn er nefndur á nafn en þeim blótað hressilega.
Á seinni hluta síðunnar vendir sögumaður kvæði sínu í kross og textinn sem á eftir fer virðist vera bæn hans til Guðs en hann ávarpar hann beint. Bæn þessi heldur áfram á bakhlið síðunnar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Framhald af bæn Sölva.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
„Góðurinn minn! Hlýddu því: Hafðu ekki hálf…? á neinu sem þú gjörir: ef það er rétt, gjörðu það með alúð, sé það rangt láttu það ógjört.“
Þannig hefst síðan með ávarpi beint að lesandanum og á eftir fylgir nánari umfjöllun um kosti hinnar réttu breytni sem þarna er boðuð. Þar kemur Guð almáttugur að sjálfsögðu við sögu og spekingurinn sjálfur.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
þetta er framhlið
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Vísa í sex erindum um Skagfirðinga. Á eftir fylgir nánari útlistun á misgjörðum þeirra í garð Sölva.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu og þeirri næstu er endirinn á sögunni af Flóres og Blankiflúr.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn