- IS HSk N00300-B-A-6
- Eining
- 1840-1860
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Níðvísur um óvildarmenn Sölva.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu má sjá ljóð í ellefu tölusettum erindum sem virðist vera að mestu níð um „þrælmennið“ Kristján Árnason í Ærlækjarseli eins og Sölvi kallar hann í neðanmálsgrein í handritinu.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sögumaður kynnir það sem á eftir fer sem grein. Hann ávarpar lesandann og fræðir hann um undur alheimsins. Fjallar um alföðurinn og eilífðina og virðist því vera hluti af speki og trúarkerfi Sölva. Efnið er ekki í neinu samhengi við það sem er á framhliðinni en greininni virðist ekki lokið neðst á síðunni og vantar því botninn.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Hefst á síðasta erindi ljóðsins en síðan tekur við frásögn Sölva sem er í samræmi við innihald ljóðsins en þar er fjallað um fólk sem stendur í vegi fyrir dyggðinni og spekinni með lygi sinni. Fólk þetta er handbendi andskotans á meðan Sölvi er á Guðs vegum og boðberi sannleikans.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Áfram boðar Sölvi kosti þess að ganga á vegi drottins og dyggðarinnar og teflir móti ókostum þess að ganga gegn hans vilja.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Úttektarbók Seyluhrepps. Bókin er í fremur lélegu ástandi, sýna skal sérstaka aðgát í meðhöndlun bókarinnar.
Tíundir og fátækraframfærsla 1840-1841
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Fátækraframfærsla 1840-1841
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Í þessu skjali virðist Sölvi vera að leggja sér lífsreglur. Hann vill temja sér að gleðjast yfir velgengni annara, jafnvel óvina sinna. Hann vill líka geta þolað annara manna mótgjörðir betur en hann gerir en hann viðurkennir þann misbrest sinn að stundum reiðist hann full mikið.
Neðst á síðunni er skýring innan sviga þar sem Sölvi segir að endirinn komi næst á eftir lýsingu af djöflanáttúrunni í Ærlækjarseli sem má finna á bakhlið þessarar síðu.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Reiðilestur yfir óvildarmönnum Sölva, meðal annars Jóhanni Sölvasyni.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Þessi síða hefst á níðvísu um Jóa Sölvason, þeirri sömu og birtist sem grafskrift á bakhlið síðu þrjú, en hér hefur öðru erindi verið bætt við. Í framhaldinu fer frásögn sem undirstrikar skoðun Sölva á manninum.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Fyrirsögnin er mynduð úr nokkrum útgáfum af skrautskrifuðum upphafstöfum Jóns Bergþórssonar.
Frásögnin hefst á því að Sölvi greinir frá bón Jóns Bergþórssonar um að hann riti upphafsstafi hans í skrautskrift. Sölvi hefur væntanlega hafnað þeirri bón ef marka má einkunnina sem Jón fær. Hann úthúðar fleiri mönnum þarna í sveit án þess að nafngreina nein sérstakan en blaðsíðan endar á trúarlegri lofgjörð um mikilvægi þess að fylgja Guði.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ljóð í bundnu máli um fólkið í Ærlækjarseli í sjö erindum (nær yfir á næstu síðu).
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Virðist ekki vera sama örkin og síða 1 framhlið. Efst á síðunni er fjallað um stjörnufræði fjarlægir hina ýmsu stjarna frá sólinni. Síðan berst umfjöllunin að höfðingjum og meðferð þeirra á alþýðunni. Umfjöllunin er almenn og engir eru nafngreindir sérstaklega.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Það vantar greinilega bæði framan og aftan á þessa umfjöllun en það virðist vera sem Sölvi sé að draga upp sína túlkun á Ásatrúnni, gæti jafnvel verið að samræma hana sinni kristnu heimsmynd. Efst á síðunni er kunnugleg lýsing á útliti Valhallar en eitthvað vantar framan á þá umfjöllun. Því næst tekur við lýsing á því hverjir eigi greiða leið í Valhöll og hverjir eiga vísa vist í Hel. Því næst er Nirði, Frey og Freyju gerð nokkur skil. Fyrri síðunni líkur á umfjöllun um nokkra konunga fornaldarsagna sem hafa að mati Sölva göfug gildi sem ekki eru líkleg til að tryggja þeim vist í Valhöll. Meðal annars er þar lýst Hrólfi Kraka og einkennum í hans fari sem nutu hylli þegna hans, einkennum sem Sölvi segir að kristnir menn hafi tekið sér til fyrirmyndar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Áttunda og síðasta spurningin snýr að dölunum, lögun þeirra og gerð.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er fjallað um stærð landsins og fjallað um helstu eyjar við strendur landsins og hiti sjávar hér og þar um landið tíundaður.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ýmis form, götuð í pappír. Líklega verið notað báðum megin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Frásögn af djöflinum og ferðum hans um landið þar sem fylgjendur hans hljóta grimmilega og jafnvel hláleg örlög eftir meðferð hans.
Margt fólk er nefnt í þessari sögu, til dæmis Jóhann Sölvason (1829-1864), Kristján í Ærlækjarseli og annað heimilisfólk þar á bæ og Jakob Pétursson í Breiðumýri (1790-1885).
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á bakhliðinni er frásögn af einum þessara drauma þar sem djöfullin kemur við sögu og fjall eitt við sem heitir Góafeykir sem er í minna Rússlandi. .
Um miðja síðu byrjar ný frásögn þar sem bæir í heimasveitinni koma við sögu, bæði Skálá og Enni, greinilega vantar aftan á þá frásögn.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Frásögn af djöflinum, fjallað um 50ju flokkinn sem fylgir ekki djöflinum heldur kristi og Sölva
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Framhald frásagnar af yfirnáttúru Sölva
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Þessi síða fjallar um vistina í Ærlækjarseli i kringum réttarhöldin 1854
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er fjallað um vonda vist hjá vondu fólki í Ærlækjarseli. Guð kemur einnig við sögu en fyrir trúna er Sölvi ofsóttur en þangað sækir hann jafnframt styrk sinn.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Framhald af fyrri síðu þar sem Sölvi boðar kosti hinnar réttu breytni.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
þessari þarf að snúa við þetta er bakhlið
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er fjallað um ritstörf Sölva. Greint er frá verki í vinnslu sem er þegar orðin sex þúsund þúsunda arka að stærð. Umfjöllunin beinist að bæði þjáningum Sölva og að yfirnáttúrulegum afköstum hans. Kunnuglegt umræða um hversu mörg þúsund dagstörfum hann getur skilað.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er að því er virðist ein níðvísa á þessari síðu og byrjun á annarri. Erfitt er að átta sig á hvort og þá hvar erindi byrja og enda. Virðist vera í belg og biðu en atkvæði hverar línu frekar fá. Seinni vísan sem heldur áfram á bakhlið er stíluð á Kristinn Jóhannesson á Brú í Jökuldal (mögulega Kristinn Jóhannesson sem er fæddur 1820 og deyr 1865. Var um tíma í Skagafirði en er sagður vera á Eiríksstöðum á Jökuldal 1855).
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Til sögunnar eru nefndir þeir Þorleifur, andskotinn, sonur hans Þorstein, Jón Daníelsson og Helgi Jónsson. Sagan er öll hin undarlegasta en þeir félagar virðast vera saman komnir í veislu í „neðribyggðum“, þeirri mestu sem haldin hafði verið í lengri tíma. Andskotinn er með hárkollu (parruk) og forláta hatt sem hann notar til að gefa þeim Þorleifi, Jóni og Helga á Kjaftinn. Bæði kollan og hatturinn „bögluðust“ þegar djöfullinn greiddi þeim höggið en hvort tveggja lagaðist aftur þegar hann setti það aftur á hausinn á sér.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
„þannig hélt djöfullinn til vítis með alla lestina sína.“
Sagan endar á því að djöfullinn heldur til síns heima með allar þær sálir sem hann safnaði saman á ferð sinni um Ísland.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Hér er einhver Margrét kynnt til leiks en henni er eignað fyrsta ljóðið á síðunni um Sölva. Lausamálið á seinni helming síðunnar er lýsing á kveðskap Sölva um Margréti þessa sem birtist á bakhlið síðunnar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er ljóð sem á að vera lýsing konu á Sölva. Hún vill ekki láta nafns síns getið að sögn sögumanns vegna þess að hún unni Sölva fyrir tólf árum síðan og vildi helst ganga að eiga hann ef hún fengi að velja en því miður voru foreldrar hennar heimskir og vildu fremur gifta hana Jóhanni nokkrum. Það telur sögumaður hafa verið hennar ógæfu enda orðin föl og heilsulítil fimm barna móðir Samkvæmt sögumanni var Sölvi settur í þrældóm til þeirra hjóna þegar hann var ofsóttur í Þingeyjarsýslu. Hún reyndist honum vel en Jóhann alls ekki.
Mögulega gæti Sölvi verið að vísa til Kristínar Helgu Rögnvaldsdóttur en þau virðast hafa verið í einhverju tilhugalífi ef marka má ljóðabréf Sölva til hennar og bréf hans til föður stúlkunnar en þar bað hann um hönd hennar og til vara hönd systur hennar en ekkert varð af þeim fyrirætlunum.
Sjá ljóðabréf:
Sópdyngja: Þjóðsögur, alþýðlegur fróðleikur og skemmtan. II. bindi. (1951). Reykjavík: Víkingsútgáfan-Helgafell, bls. 125-128.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Áframhaldandi umfjöllun um þessa tvo syni djöfulsins sem níðast á sál og líkama Sölva.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Saga af djöflinum sem lætur greipar sópa um Skagafjörð eftir að hafa afgreitt allar aðrar sýslur á landinu
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari síðu er efni óskylt skrifreglunum en hér fer kunnuglegur reiðilestur yfir illri meðferð á Sölva sjálfum.