Prenta - forskoðun Loka

Sýnir 368 niðurstöður

Lýsing á skjalasafni
Sölvi Helgason: Skjalasafn Text
Advanced search options

Find results with:

í
Bæta við nýjum forsendum

Limit results to:

Filter results by:

Filter by date range:

Use these options to specify how the date range returns results. "Exact" means that the start and end dates of descriptions returned must fall entirely within the date range entered. "Overlapping" means that any description whose start or end dates touch or overlap the target date range will be returned.
Prenta - forskoðun Hierarchy View:
Descending

368 niðurstöður með stafrænum einingum Sýna niðurstöður með stafrænum einingum

Síða 01, bakhlið

Síða 01, bakhlið

Sögumaður kynnir það sem á eftir fer sem grein. Hann ávarpar lesandann og fræðir hann um undur alheimsins. Fjallar um alföðurinn og eilífðina og virðist því vera hluti af speki og trúarkerfi Sölva. Efnið er ekki í neinu samhengi við það sem er á framhliðinni en greininni virðist ekki lokið neðst á síðunni og vantar því botninn.

Síða 01, framhlið

Síða 01, framhlið

Fyrirsögnin er mynduð úr nokkrum útgáfum af skrautskrifuðum upphafstöfum Jóns Bergþórssonar.
Frásögnin hefst á því að Sölvi greinir frá bón Jóns Bergþórssonar um að hann riti upphafsstafi hans í skrautskrift. Sölvi hefur væntanlega hafnað þeirri bón ef marka má einkunnina sem Jón fær. Hann úthúðar fleiri mönnum þarna í sveit án þess að nafngreina nein sérstakan en blaðsíðan endar á trúarlegri lofgjörð um mikilvægi þess að fylgja Guði.

Skjal 11, seinni síða á opnu

Skjal 11, seinni síða á opnu

„Enn af því guð var með honum, og hafði gefið honum meira vit og krafta og þekkingu á náttúrunni …“
Áfram heldur frásögnin af djöflinum en á þessari síðu er fjallað um guðdóminn og trú Sölva. Hvernig hann í krafti trúar sinnar getur veitt andskotanum mótspyrnu og hvernig er reynt að brjóta hann niður í þeirri von að hann snúi af guðsvegum og djöfulinn fái sínu framgengt.

Skjal 11, bakhlið

Skjal 11, bakhlið

Hér dregur til tíðinda, djöfullinn ætlar að taka með sér hóp af fólki til helvítis. Þar eru nefndir meðal annara: Jónas Helgason, Stefán Þorfinnsson, Sigurð Jónsson, Stefán Hjörleifsson, allir á Skinnastöðum. Þóra, Oddný og þrjár aðrar konur, auk hjónanna á Breiðumýri Allt þetta fólk ætlaði djöfullin handa sér á páskunum en tvær konur verða eftir.
„þetta allt fólk(ógr.) ætlaði andskotinn til páskanna handa sér, djöflunum þeim þar í helvíti sem hann hélt mest uppá, nema gömlu frúnna á Breiðumýri og Guðlaugu Björnsdóttur á Skinnastöðum, gamlar hórur djöfulsins. Þær áttu að vera hórurnar hans um alla eilífð“
Undir lok sögunnar virðist hersingin haf tekið drepsótt og læknar koma við sögu, þeir Oddur Stefánsson, Eggert Jónsson og Jón Þorsteinsson.

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Á þessari síðu er ýmsum einkennum Íslendinga lýst. Byrjað á Austfirðingum en síðan almennt um Íslendinga. Sérstaklega er fundið að hversu mjög þeir eru hændir að rímunum og fullyrt að þeir byrji að kveða um leið og tveir eða fleiri eru saman komnir.

Skjal 11, fyrri síða í opnu

Skjal 11, fyrri síða í opnu

Hér heldur áfram frásögnin af djöflinum og fylgjendum hans hér á Íslandi. Um miðja síðu snýr hann sér að sjálfum sér og hvernig hann er ógn við djöfulinn og hans málstað. Það kemur fram hvernig hann er kúgaður og píndur, rétt eins og allir þeir sem voga sér að ihuga að snúa frá villu síns vegar og snúa sér að dyggðinni og sannleikanum á drottins vegum.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Grafskrift yfir þremur mönnum Stefáni Þorfinnssyni á Skinnastöðum (1826-?), Jóhanni Sölvasyni (1829-1864?) í Ærlækjarseli og Jónasi Helgasyni í Axarfirði (1827-1873).

Skjal 11, framhlið

Skjal 11, framhlið

Frásögn af djöflinum og ferðum hans um landið þar sem fylgjendur hans hljóta grimmilega og jafnvel hláleg örlög eftir meðferð hans.
Margt fólk er nefnt í þessari sögu, til dæmis Jóhann Sölvason (1829-1864), Kristján í Ærlækjarseli og annað heimilisfólk þar á bæ og Jakob Pétursson í Breiðumýri (1790-1885).

Skjal 9, bakhlið

Skjal 9, bakhlið

Á bakhliðinni er sama umfjöllun um alföðurinn og náttúruna sem síðan leiðir Sölva að eigin píslarsögu en hann sækir styrk sinn í drottinn og náttúruna.

Skjal 10, framhlið

Skjal 10, framhlið

„draumaengillinn segir það sálunni“
„Tunglið, Hvar þar er á sinni braut“
„Sálin sjálf á sinni braut“
Greinilegt að Sölvi telur stöðu himintunglanna hafa áhrif á sálarlíf mannsins í draumi og í vöku. Í fyrstu lýsir hann eðli drauma en á eftir virðist fylgja draumur með kunnuglegu stefi. En þar kemur djöfullinn við sögu og gróteskar lýsingar á hans framferði.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Áfram fjallað um djöfulinn, sleðarnir hans koma við sögu en á þeim dregur hann fólkið sem hann safnar saman..

Skjal 3, framhlið

Skjal 3, framhlið

Frásögn af raunum og yfirnáttúrulegum kröftum Sölva. Fólk er víst hrætt við hann því það telur hann hafa krafta sína frá djöflinum en samkvæmt sögumanni passar það ekki vegna manngæsku hans.

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Framan af ávarpar sögumaður lesandann og leggur honum lífsreglurnar en undir lokin beinir hann athyglinni að spekingnum Sölva og hans miklu afrekum. En hann fullyrðir að lykill allrar þekkingar sé fundinn af sjálfum Sólon spekingi.

Skjal 1, opna

Skjal 1, opna

Framan af ávarpar sögumaður lesandann og leggur honum lífsreglurnar en undir lokin beinir hann athyglinni að spekingnum Sölva og hans miklu afrekum. En hann fullyrðir að lykill allrar þekkingar sé fundinn af sjálfum Sólon spekingi.
Áfram er fjallað um speki Sólons og dýrð drottins dásömuð. Á seinni síðu opnunnar er ljóð undir fornum háttum í ellefu erindinum. Umfjöllunarefnið er það sama eða speki guðs sem Sölvi boðar. Í formála að ljóðunum segir sögumaður að það sé eftir Sölva og tekur fram að hann sé flámæltur sem hlýtur að koma með einhverju móti fram í ljóðinu.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Hér heldur áfram umfjöllun um Sölva sem fylgir dyggðinni á drottins vegum og vikið að höfðingjunum sem lifa í syndinni.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Framhald af fyrri síðu. Níð sem er tileinkað Kristni Jóhannessyni. Sérkennilegur bragur líkt og á framhlið allt virðist í belg og biðu og vísuorðin misjafnlega löng.

Skjal 1, opna

Skjal 1, opna

Þarna stóðu þeir grenjandi, bláir og blóðugir um kjaftana. Svo mikið var höggið að framtennurnar brotnuðu allar og nokkuð af jöxlunum, auk þess „gengið þar að auki úr hálsliðunum, allir saman.“
Þess næst skipaði andskotinn Þorleifi að drulla í „náttskrínið“ og hella því svo ofaní þá. Þetta átti að vera einhvers konar meðal við tannskaðanum. Djöfullinn lét ekki þar við sitja heldur barði þá alla þrjá með hattinum og kollunni í rassinn, þannig að þeir komu úr þessari ferð bæði „rassbrotnir og hálsbrotnir“. Hann minnti þá jafnframt á að halda vel „svörtu – boðorðin“ eins og þeir höfðu lofað.
Drullan úr Þorleifi dugði skammt enda hafði hún „melst“ að mestu leyti djöfullinn virðist hafa brugðið á það ráð að gefa þeim „plástur“ úr sjálfum sér. Svo virðist sem frásögnin sé farin að beinast að þeim Jóni og Helga sem þolendum og þeim líki betur við meðal eða plástur eins og það er kallað úr einhverjum Kjeld sem skyndilega birtist í frásögninni. Auk þess er frásögnin orðin fyrstu persónu fleirtölu í lokin en þar vilja „þeir“ helst berja bæði andskotann og Þorleif.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Frásögnin heldur áfram í fyrstu persónu fleirtölu og þeir þorðu ekki að berja þá er sagt en líka vegna þess að þeir væru svo brjóstgóðir en þeir segjast hafa haft áhyggjur af því að skrattinn fengi illt í höfuðið. Því næst fjallar fyrstu persónu sögumaðurinn um þeirra upplifun af skrattanum og útbúnaði hans sem erfitt er að botna í en greinilega vantar aftan á söguna.

Skjal 3, framhlið

Skjal 3, framhlið

Frásögn af ferðum djöfulsins um Ísland. Hólar í Hjaltadal eru sögusvið frasagnarinnar áður en leikurinn berst austur eftir.

Skjal 3, opna

Skjal 3, opna

Ferð djöfulsins um landið heldur áfram. Hann kemur víða við. Leið hans liggur austur eftir úr Skagafirði og kunnuglegir staðir og fólk er nefnt til sögunnar. Axarfjörður, Húsavíkurbakki, Kelduhverfi og Ærlækjarsel eru meðal staða sem djöfulinn heimsækir og lýsingarnar á meðferð hans á því fólki sem varð á vegi hans eru gróteskar.

„Var bæði svangur og þyrstur, þegar hann hafði sveimað neðan úr helvíti upp á Ísland“

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Titill: Dagpóstur
Sölvi er að morgni í febrúar sendur aftur að stað um allt Austurland af höfðingjunum á Norðurlandi, erfitt er að átta sig á hvert tilefnið er en á þeim síðum sem hér eru saman er Sölvi víða um land og þarf tilneyddur að bera eða draga á eftir sér þungar birgðir sem hann er tilneyddur til að . Sögumaður ávarpar Sölva sjálfan og mest er fjallað um yfirnáttúruleg afköst Sölva sem er greinilega enginn venjulegur maður. Hann getur að sögn sögumanns slegið 2000 dagslætti á meðan venjulegur húskall ræður ekki lengur við að slá nema sem nemur 3 dagsláttum á viku. Þetta gerir hann allt með hjálp drottins. Forsendurnar eru þær að Sölvi skilur lífið ljósið og náttúruna, hann þekkir öflin og hefur tekið þau í sína þjónustu. Lýsingar sem þessar eru algengar í textum Sölva og varpar ekki síst ljósi á heimssýn Sölva sem er mjög í anda þess sem einkenndi rómantíkina í upphafi, þar sem litið var á náttúruna sem eina heild og manninn sem hluta af henni.

Skjal 1, opna 2

Skjal 1, opna 2

Sögumaður fer með nákvæma leiðarlýsingu í gegnum gjörvallan Skagafjörð og segir svo að svona sé honum skipað að þræða sýslurnar og selja fólki gripi sem hann hefur smíðað sjálfur í nauðungarvinnu hjá þeim.
Svo virðist sem Sölvi sé í þessari frásögn gerður út sem sölumaður fyrir höfðingja Norðurlands og fer sögumaður nákvæmlega yfir hvað Sölva er skipað að gera en bendir jafnframt á að Sölvi sé ekki líklegur til þess að fylgja þeim í einu og öllu, enda jafnist það á við synd að hlíða skipunum ættuðum frá djöflinum sjálfum.
Á eftir fylgir löng ræða sögumanns þar sem kostir þess að fylgja Guði eru raktir ítarlega, hann hvetur Sölva til dáða og til að fara ekki af spori sannleikans.
Á eftir f hann skal skila þeim öllum ágóðanum og halda um það nákvæmt bókhald. Honum er meinað að sofa eða hvílast á leiðinni.

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Sölvi kynnir fyrir lesandanum mun á sérhljóði (sem hann kallar hljóðstaf) og samhljóði áður en hann fer í gegnum þessar skrifreglur lið fyrir lið.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Þessi síða er ekki í neinu samhengi hér en hér fjallar Sölvi um hversu mikið tjón hljótist af heimsku nítjándu aldarmanna sem pína og kvelja hann og valda því að afköst hans við fræðimennsku og skrif eru langt frá því sem þau hefðu annars verið.

Skjal 1, opna 2

Skjal 1, opna 2

Á fyrri síðu þessa skjals er umfjöllunin tvískipt. Á fyrri hluta síðunna er fjallað um gyðingdóminn sem Sölvi líkir við lífvana tré og segir hafa vikið fyrir heiðnum sið.
Síðan tekur við framhald af fyrri umfjöllun þar sem Sölvi eggjar lesandann til að fylgja Guði almáttugum. Jafnframt hvetur hann til stöðugs sjálfsnáms á vegi dyggðarinnar. Þar sem hver og einn horfist í augu við bresti sína og lærir þannig að þekkja þá sem er forsenda þess að geta bætt úr þeim og orðið betri maður.
Á seinni síðunni er framhald frá fyrra skjali þar sem varað er við rétttrúnaði og um leið bent á að aðferðir heimspekingana við sannleiksleitina þurfi ekki að vera í andstöðu við trúnna, heldur eigi að nýta slíkar aðferðir til að feta áfram á vegi dyggðarinnar

Skjal 1, opna 1

Skjal 1, opna 1

Rakaskemmdir gera lestur frekar erfiðan en umfjöllun sögumanns um um guð og speki Sölva heldur áfram á seinn síðu opnunnar víkur hann máli sínu að höfðingjunum íslensku sem eru í slagtogi með djöflinum.

Skjal 1, opna 2

Skjal 1, opna 2

Umfjöllun um höfðingjana og djöfulinn heldur áfram en á seinni síðu snýr sögumaður sér að speki Sölva og fjallar um vetrarbrautina.

Skjal 2, opna 3

Skjal 2, opna 3

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Síða 2, framhlið

Síða 2, framhlið

Hér virðist vera á ferðinni einhver formáli úr bók Sölva en hann fjallar hér um menntunar hlutverk skáldskapar. Hann leggur áherslu á að fegurðin sé hluti menntunar og að enginn geti talið sig menntaðan án þess að þekkja hana.

Skjal 26, opna

Skjal 26, opna

Þessi örk er greinilega hluti af siðfræðibók Sölva því hér eru nokkrar viðbætur við þriðju grein hennar og þær fjalla um samband siðfræði og trúar, einkum um hvernig siðbótin hafi leitt hið sanna samband þar á milli í ljós andstætt harðstjórnaranda kaþólsku kirkjunnar.

Skjal 26, bakhlið

Skjal 26, bakhlið

Þessi örk er greinilega hluti af siðfræðibók Sölva því hér eru nokkrar viðbætur við þriðju grein hennar og þær fjalla um samband siðfræði og trúar, einkum um hvernig siðbótin hafi leitt hið sanna samband þar á milli í ljós andstætt harðstjórnaranda kaþólsku kirkjunnar.

Skjal 3, opna

Skjal 3, opna

Hér heldur áfram umfjöllun um tilraun Sölva til að henda reiður á rúmmálseininguna Katlamálsskjólu.

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Tafla með upplýsingum um reikistjörnur sólkerfisins. Fjarlægð þeirra frá sólu, þvermál þeirra og snúningshraði.

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Byrjar á umfjöllun um Sölva sjálfan og samband hans við alföðurinn og náttúruna. Síðan er fjallað um Schulesen sýslumann og Jón Ingjaldsson sem Sölvi líkir við Óðinn sjálfan.

Skjal 4, framhlið

Skjal 4, framhlið

Sögumaður fjallar um hæfileika Sölva á tónlistarsviðinu. Nefnir á nafn þá Tómas Sæmundsson og Jónas Hallgrímsson.

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Ljóð sem virðist vera ein samhangandi frásögn á bæði framhlið og bakhlið. Erfitt að greina einhver skil á milli erinda og formið virðist ekki vera mjög fast í reipunum en ljóðlínurnar eru mislangar. Fyrst eru óvildarmenn á Sölva í Ærlækjarseli tilgreindir en síðan beinist athyglin að píslum Sölva og sambandi hans við Guð.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Ljóð sem virðist vera ein samhangandi frásögn á bæði framhlið og bakhlið. Erfitt að greina einhver skil á milli erinda og formið virðist ekki vera mjög fast í reipunum en ljóðlínurnar eru mislangar. Fyrst eru óvildarmenn á Sölva í Ærlækjarseli tilgreindir en síðan beinist athyglin að píslum Sölva og sambandi hans við Guð.

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Á þessari síðu má finna tvö kvæði. Annars vegar fjórtán erinda kvæði og hins vegar fyrstu sex erindin í 26 erinda bálki. Bæði kvæðin fjalla á einn eða anna hátt um Sölva sjálfan.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Hér er bláendirinn á sögunni af Flóres og Blankiflúr og síðan hefst sagan af Júlíen og Fleurie án titils og formála.
Uppruni sögunnar er ókunnur. Sagan á að gerast um 1830 og því er ekki um endursögn á riddarasögum að ræða og gæti þessi saga allt eins verið eftir Sölva sjálfan en hann ritar nafn sitt undir í lok sögunnar ólíkt því sem hann gerir við söguna af Flóres og Blankiflúr.

Niðurstöður 1 to 85 of 368