Print preview Close

Showing 988 results

Archival descriptions
Text
Advanced search options

Find results with:

in
Add new criteria

Limit results to:

Filter results by:

Filter by date range:

Use these options to specify how the date range returns results. "Exact" means that the start and end dates of descriptions returned must fall entirely within the date range entered. "Overlapping" means that any description whose start or end dates touch or overlap the target date range will be returned.
Print preview Hierarchy View:
Descending

988 results with digital objects Show results with digital objects

Síða 1, framhlið

Síða 1, framhlið

  1. grein siðfræðibókarinnar. Á þessari síðu fer mest fyrir fullyrðingum sögumanns að bókin sé eftir Sölva speking en ekki eftir Sigurgeir Pétursson á Breiðumýri en það segir sögumaður að Jakob Pétursson á Breiðumýri kalli sig en hann er sakaður um að hafa ritað bók þessa upp og kallað sína en það eins og áður segir þvertekur sögumaður fyrir og segir hana verk Sölva.
Síða 2, bakhlið

Síða 2, bakhlið

Hér virðist vera á ferðinni einhver formáli úr bók Sölva en hann fjallar hér um menntunar hlutverk skáldskapar. Hann leggur áherslu á að fegurðin sé hluti menntunar og að enginn geti talið sig menntaðan án þess að þekkja hana.

Síða 2, framhlið

Síða 2, framhlið

Hér virðist vera á ferðinni einhver formáli úr bók Sölva en hann fjallar hér um menntunar hlutverk skáldskapar. Hann leggur áherslu á að fegurðin sé hluti menntunar og að enginn geti talið sig menntaðan án þess að þekkja hana.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Á þessari síðu heldur umfjöllunin frá fyrri síðu áfram en kastljósinu er beint að Kristi sjálfum og píslarsögu hans og gert grein fyrir mismunandi siðum kristinnar trúar.

Skjal 2, opna 4

Skjal 2, opna 4

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.
Á seinni síðu þessa skjals hefst ný umfjöllun þar sem velt er upp þeirri spurningu hvað felist í hugtakinu trúarbrögð.

Skjal 2, opna 3

Skjal 2, opna 3

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 2, opna 2

Skjal 2, opna 2

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 2, opna 1

Skjal 2, opna 1

Á þessum síðum er umfjöllunarefnið samband siðferðis og trúarfræði eins og á fyrri síðum þessa kafla, jafnframt er fjallað um andstæðupari sannleika og lygi. Höfundurinn notar ritninguna sér til stuðning og vitnar jaframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 2, framhlið

Skjal 2, framhlið

Hér hefst ný umfjöllun undir titlinum „Grein“ og enn er fjallað um trúmál. Líkt og á síðunum hér á undan er samband trúar og siðferðis höfundinum hugleikið. Hann veltir upp hugmyndum ólíkra trúarbragða og gerir grein fyrir ákveðnum eðlismunum sem hann telur vera, á milli þeirra, á sambandi siðferðis og trúarfræði. Máli sínu til stuðning vitnar hann ítrekað í ritninguna og jafnframt í kenningar heimspekinga, sérstaklega Kant og Fichte.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Umfjöllun um samband siðfræði og trúfræði heldur áfram. Sölvi leggur áherslu á að ritninguna skuli ekki lesa bókstaflega og að í henni felist ekki siðfræðin heldur sé hún henni til stuðning.

Skjal 1, opna 5

Skjal 1, opna 5

Á þessum síðum heldur áfram umfjöllun um samband siðfræði og trúfræði. Bornir eru saman ólíkir siðir kristinnar trúar og fullyrt að í siðbótinni felist aðgreining á milli sifræði og trúfræði sem sé því ekki að finna í kaþólskum sið, heldur sé samþætt.

Skjal 1, opna 4

Skjal 1, opna 4

Á þessum síðum heldur áfram umfjöllunin um guðdóminn en nú er áherslan á hið dulda sem opinberast við dauðann. Fullyrt er að guð hafi ekki skapað manninn en lögð er áhersla á mikilvægi orkunnar, geislans eða ljóssins sem guð stendur á bak við og opinberast mönnum eftir dauðann. Allt lífs og liðið grundavallast á þessari orku guðdómsins.
Þó að umfjöllunarefni seinni síðunnar sé það sama og fyrr, þ.e. guðdómurinn er ekki víst að hún sé í beinu framhaldi af fyrri síðunni. En þar er fjallað um mismunandi afstöðu trúarbragða til guðdómsins en umfjöllunin hefst á afstöðu heiðingja en þeir sjá guð ekki sem veru eða kærleika en kannski sem sál heimsins.
Hann minnist líka á heimspekinginn Platon en frummyndakenning hans er grundvöllur nýplatonismans en í kenningum ýmsra trúarbragða og annara hugmyndakerfa er hann áberandi, t.d. hugmyndum kristinna manna um guð.
Því næst fjallar hann um hinn ópersónulega guð gyðingdómsins en eðli hans er hulinn. Ólíkt því sem hugmyndir kristinna manna gerir ráð fyrir en þeim hefur opinberast guðdómurinn í gegnum krist sjálfan.
Siðferðisboðskap kristinnar trúar virðist Sölvi telja meiri, en annara trúarhreyfinga svo sem gyðingdómsins, vegna þess að vilji Guðs er fylgjendum trúarinnar opinberaður gegnum boðskap krists. Í framhaldinu fjallar sölvi um samband trúar og siðferði.

Skjal 1, opna 3

Skjal 1, opna 3

Sögumaður boðar trú og speki Sölva af áfergju til lesandans sem er ávarpaður. Hann gerir grein fyrir smáatriðum er varðar þroska og framgang sálarinnar hérna megin grafar sem hann skiptir upp í fimm stig og á því efsta: „fer maðurinn að geta deilt fyrst sál eilífðarinnar, eða að sjá: að geislarnir koma frá einni uppsprettu …“ Með fimmta stiginu endar tröppugangur í þroska sálarinnar sem mun halda áfram um alla eilífð hinum megin grafar.

Skjal 1, opna 2

Skjal 1, opna 2

Umfjöllun um höfðingjana og djöfulinn heldur áfram en á seinni síðu snýr sögumaður sér að speki Sölva og fjallar um vetrarbrautina.

Skjal 1, opna 1

Skjal 1, opna 1

Rakaskemmdir gera lestur frekar erfiðan en umfjöllun sögumanns um um guð og speki Sölva heldur áfram á seinn síðu opnunnar víkur hann máli sínu að höfðingjunum íslensku sem eru í slagtogi með djöflinum.

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Nokkuð erfitt að lesa vegna rakaskemmda en augljóslega er að sögumaður ávarpar lesandann og boðar honum trú Sölva.

Skjal 1, opna 2

Skjal 1, opna 2

Á fyrri síðu þessa skjals er umfjöllunin tvískipt. Á fyrri hluta síðunna er fjallað um gyðingdóminn sem Sölvi líkir við lífvana tré og segir hafa vikið fyrir heiðnum sið.
Síðan tekur við framhald af fyrri umfjöllun þar sem Sölvi eggjar lesandann til að fylgja Guði almáttugum. Jafnframt hvetur hann til stöðugs sjálfsnáms á vegi dyggðarinnar. Þar sem hver og einn horfist í augu við bresti sína og lærir þannig að þekkja þá sem er forsenda þess að geta bætt úr þeim og orðið betri maður.
Á seinni síðunni er framhald frá fyrra skjali þar sem varað er við rétttrúnaði og um leið bent á að aðferðir heimspekingana við sannleiksleitina þurfi ekki að vera í andstöðu við trúnna, heldur eigi að nýta slíkar aðferðir til að feta áfram á vegi dyggðarinnar

Skjal 1, opna 1

Skjal 1, opna 1

Á fyrri síðu þessa skjals boðar Sölvi áfram sína trú og fjallar sérstaklega um hvernig skuli feta veg dyggðarinnar, verða betri maður í dag enn í gær og standast freistingar heimsins með hjálp drottins.
Á seinni síðunni sem er ekki í beinu framhaldi af þeirri fyrri varar Sölvi við bókstafstrú en hvetur til þekkingarleitar. Hann þykist vita að þeirri leiti líkur aldrei. Hann tekur vinnubrögð heimspekinga sér til fyrirmyndar en ræður frá því að trúa á bókstafinn í blindni.

Skjal 1, framhlið

Skjal 1, framhlið

Á þessari síðu boðar Sölvi trú sína, hann segir frá hvernig líf hans er helgað þjónustu við Guð og eggjar í framhaldinu lesandann til að gera slíkt hið sama, að gegna því „embætti“ sem Guð felur honum.

Síða 4, bakhlið

Síða 4, bakhlið

Útskýringum á deilingu tugabrota líkur en viðtekur óskyld umfjöllun um helstu fjandmenn Sölva á Norðurlandi og koma þar mörg kunnugleg nöfn fyrir, t.d. telur Sölvi Heimilislífið í Ærlækjarsel það guðlausasta sem hann hefur nokkurn tímann kynnst.

Síða 4, opna

Síða 4, opna

Umfjöllun um tugabrot heldur áfram og sýnt með dæmum hvernig beri að nota frádrátt og margföldun í þeim. Í lok síðunnar hefst kaflinn um deilingu tugabrota.

Síða 3, bakhlið

Síða 3, bakhlið

Hér er allt í einu farið að fjalla um hvernig fólk eigi ekki skilið að komast í ríki guðs og Kobbi og fólkið í Ærlækjarseli er nefnt sérstaklega.

Síða 3, opna

Síða 3, opna

Áfram heldur kennslustundin i deilingu en neðst á seinni síðu opnu eru einhvers konar talnatöflur.

Síða 2, framhlið

Síða 2, framhlið

Á þessari síðu er niðurlag kaflans um samlagningu og henni fylgt eftir með dæmi áður en kafli um frádrátt tekur við.

Síða 1, bakhlið

Síða 1, bakhlið

Þessi síða er ekki í neinu samhengi hér en hér fjallar Sölvi um hversu mikið tjón hljótist af heimsku nítjándu aldarmanna sem pína og kvelja hann og valda því að afköst hans við fræðimennsku og skrif eru langt frá því sem þau hefðu annars verið.

Síða 1, framhlið

Síða 1, framhlið

Á þessari síðu má finna ráðleggingar um hvernig megi skipta stórum tölum í skiljanlegri einingar. Aðferðin felst í því að skipta stórum tölum í flokka með því að setja lítil strik undir þær sem aðgreina þá í mismunandi flokka sem hver stendur fyrir mismunandi einingar, t.d. tugi og hundruði. Aðferðina útskýrir Sölvi með dæmi en neðst á síðunni byrjar svo annar kafli sem fjallar um samlagningu.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Á þessari síðu er efni óskylt skrifreglunum en hér fer kunnuglegur reiðilestur yfir illri meðferð á Sölva sjálfum.

Síða 4, framhlið

Síða 4, framhlið

Saga af djöflinum og hans fylgjendum. Gróteskar lýsingar á því hvernig m.a. djöfullinn étur og drepur Skagfirðinga.

Síða 1, framhlið

Síða 1, framhlið

Hefst á þessum orðum: „Þessir tveir uppáhalds synir og vinir andskotans“
umfjöllun um þessa syni andskotans og fjandmenn Sölva einkum í tengslum við bækur hans og. Í því samhengi nefnir hann Pétur Pálmason og bók sína hina helgu Sjömilljóna auka bók.

Skjal 1, bakhlið

Skjal 1, bakhlið

Efst á síðunni er fjallað um hvaða visku Sjö þúsund þúsunda auka bók Sölva geymi. Síðan veltir Sölvi fyrir sér hvort skelfingarnar og þrældómurinn muni nokkurn tíma tala enda og reynir að hugga sig við þá tilhugsun að allar skelfingar geri það að lokum þó hann hafi þurft að þola þær lengur en nokkur annar.
Og svarið virðist vera að finna í lok síðunnar:
„Þannig fjaraði út að ströndum lífsins, að dvína líf Sölva Sólons, án þess hann fengi nokkru sinni eitt augnablik frelsi sitt, eða að njóta þess og lífsins og þó ætlaðist Guð til þess, og skóp hann til þess að útbreiða ljós á jörð … en þeir hindruðu útbreiðslu hins eilífa ljóss og sannleika og guðs í Sölva …“
Þannig endar þessi fimmta örk og sagan af þessari píslargöngu Sölva um gjörvalt landið.

Skjal 1, opna 3

Skjal 1, opna 3

Sögumaður fjallar áfram um þessa ferð Sölva þar sem hann selur og afhendir gripi fyrir höfðingjana, hann víkur að guðdóminum og skilningi Sölva á honum eins og kemur fram í tilvitnunni hér að neðan en Sölvi muni síðar birta alla sína speki í Sjö þúsund þúsunda auka bók sinni.
„… hans og speki, og þekkingu hans á öflunum, lífsins, ljósins, náttúrunnar og andaheimsins“

Efst á seinni síðu opnu:
„Þér undrist ekki á því heiðvirðu lesarar mínir! Þótt ég viti sannleikann um mig í bókunum mínum, yfir gáfur þær er Alfaðir gaf og gefur Sölva“
Þessi byrjun á seinni síðu opnunnar er athyglisverð, hér ávarpar sögumaðurinn lesandann og gefur um leið upplýsingar um sjálfan sig og um leið hægt að skilja það svo að sögumaður og Sölvi séu einn og sami maðurinn.
Frásögnin af Sölva sem er gæddur gjöfum Alföðursins heldur áfram, í bókum hans má lesa um sannleikann enda er hann á drottins vegum, sannleikans og dyggðarinnar gegn lyginni og syndinni.

Skjal 1, opna 2

Skjal 1, opna 2

Sögumaður fer með nákvæma leiðarlýsingu í gegnum gjörvallan Skagafjörð og segir svo að svona sé honum skipað að þræða sýslurnar og selja fólki gripi sem hann hefur smíðað sjálfur í nauðungarvinnu hjá þeim.
Svo virðist sem Sölvi sé í þessari frásögn gerður út sem sölumaður fyrir höfðingja Norðurlands og fer sögumaður nákvæmlega yfir hvað Sölva er skipað að gera en bendir jafnframt á að Sölvi sé ekki líklegur til þess að fylgja þeim í einu og öllu, enda jafnist það á við synd að hlíða skipunum ættuðum frá djöflinum sjálfum.
Á eftir fylgir löng ræða sögumanns þar sem kostir þess að fylgja Guði eru raktir ítarlega, hann hvetur Sölva til dáða og til að fara ekki af spori sannleikans.
Á eftir f hann skal skila þeim öllum ágóðanum og halda um það nákvæmt bókhald. Honum er meinað að sofa eða hvílast á leiðinni.

Skjal 1, opna 1

Skjal 1, opna 1

Sögumaður fer í fyrstu yfir þær híðingar sem Sölvi má þola en guðdómurinn gagnast Sölva ekki aðeins til stórkostlegra vinnuafkasta. Hann veitir honum styrk til að þola hverja þá raun sem hann þarf að þola.
Sögumaður fjallar um ýmsa þætti guðdómsins sem styrkja Sölva eins og ást guðs og hin „eilífa speki“ sem gera Sölva að þeim vitra og góða manni sem hann er. Öðru máli gegnir um höfðingjana en líf þeirra einkennist af „lífleysi“, spillingu og synd.
Sögumaður fer í fyrstu yfir þær híðingar sem Sölvi má þola en guðdómurinn gagnast Sölva ekki aðeins til stórkostlegra vinnuafkasta. Hann veitir honum styrk til að þola hverja þá raun sem hann þarf að þola.
Sögumaður fjallar um ýmsa þætti guðdómsins sem styrkja Sölva eins og ást guðs og hin „eilífa speki“ sem gera Sölva að þeim vitra og góða manni sem hann er. Öðru máli gegnir um höfðingjana en líf þeirra einkennist af „lífleysi“, spillingu og synd.
Á seinni síðu opnunnar heldur ferð Sölva áfram þó þeir séu nýlega búnir að senda hann um Austur og Norðurland senda þeir hann að stað aftur en í þetta skiptið með passa. Ferðinni er heitið alla leið á suðausturlandið að Stafafelli í Lóni. Sögumaður fjallar almennt um mannvonsku þá sem Sölvi má þola og þær birgðir sem hann má bera. Undir lok síðunnar fjallar sögumaður um hversu mikið veröldin hafi farið á mis við vegna þess hvernig ilskan og grimmdin hafi halið Sölva frá þeim störfum sem hefðu verið til mikilla bóta.

Results 511 to 595 of 988