Forsíða fátækrareikningar 1853
- IS HSk N00297-B-26
- Eining
- 1853
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Pappírsörk sem er forsíða, merkt "Fattigsvæsens Regnskaber 1853."
Skagafjarðarsýsla
38604 niðurstöður með stafrænum einingum Sýna niðurstöður með stafrænum einingum
Forsíða fátækrareikningar 1853
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Pappírsörk sem er forsíða, merkt "Fattigsvæsens Regnskaber 1853."
Skagafjarðarsýsla
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sölvi fjallar um málaferlin árið 1854 en hann var ákærður fyrir bæði þjófnað og flakk. Réttarhöld þessi voru afdrifarík fyrir Sölva því dómurinn var þungur. Hann var dæmdur til þriggja ára betrunarvistar í Kaupmannahöfn. Í þessu handriti fer hann m.a. yfir sakargiftir sýslumannsins, kvartar undan óréttlætinu sem hann telur sig beittann og ítrekar sakleysi sitt.
Við sögu koma auk Schulesen m.a. Eggert Briem, Jóhann Pálsson í Keldarnesi og Stefán Jónsson.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Eftir að Sölvi fjallar um samband sitt við Guð snýr hann sér að höfðingjunum og þeirra sambandi við þann í neðra. Hann segir alla þjóðina fylgja höfðingjunum í djöfulskap þeirra en aðgreinir 50 kristilega menn og sjálfan sig. Þetta gerir hann víða í textum sínum. Það er engu líkara en þetta séu þeir einu í öllu landinu sem ganga á vegum drottins, hinir eru ofurseldir djöflinum. Sértaklega nefnir hann Sigfús Skúlason og Stefán Jónsson og níðingsskap þeirra í sinn garð í tengslum við dómsmálið 1854. Þeir virðast segja Sölva hafa játað glæpi sína en það segir Sölvi vera lygi.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari opnu er lýst þeirri meðferð sem Sölvi má þola í varðhaldi í aðdraganda réttarhaldanna vorið og sumarið 1854. Vissulega er stuðst við staði og persónur sem komu raunverulega við sögu þess tímabils í ævi Sölva. Varast ber þó að meðhöndla þessa frásögn sem heimild um það sem gerðist og ósennilegt að það hafi verið ætlun höfundar. Fremur má álykta að um skáldverk sé að ræða en mörg einkenni þess konar verka prýða fráögnina. Til marks um það má nefna að sögumaður með góða yfirsýn yfir sögusviðið segir sögu Sölva og samtöl birtast á milli sumra þeirra persóna sem eru í sviðsljósi atburðana.
Á fyrri síðu opnunnar eru atburðirnir settir niður á tiltekinn dag þann 6 mars frekar en maí árið 1854. Sölvi er enn í haldi og er rekið hvernig eigur hans eru gerðar upptækar, fjármunir sem lausamunir ýmsir, t.d. verkfæri og því sem eftir var af Sjö miljóna arka bókinni (verk sem kemur ítrekað við sögu í þessum handritum). Sölvi virðist þarna vera vistaður á Laxamýri og og nýttur til vinnu við að gera garð umhverfis túnið. Sérstaklega eru nefndir þeir Jakob Þórarinsson og Stefán Jónsson sem gætu verið gæslumenn hans. Því næst er lýst atburði þar sem Sölvi er barinn þannig að stór sér á honum og síðan komið fyrir í gapastokk. Atburður þessi er sviðsettur af sögumanni og samtöl milli Sölva og gæslumanna hans gæða hana lífi en það hefst á þessum orðum Sölva:
„Ég er Sölvi spekingur – ef þið viljið gera níðingsverk á mér – þá er það ykkar synd, mitt er sakleysið.“ Á eftir fer að því er virðist undarleg lofræða um Sölva um atgervi hans og gáfur sem svo endar með því að þeir skipa honum að leggjast niður svo þeir geti barið hann. Þegar þeir hafa lokið við sér af er hann bundinn aftur og settur í gapastokk yfir nóttina á meðan velta þeir því fyrir sér hvort þeir ættu frekar að drepa hann.
Á seinni síðu opnunnar heldur sögumaður áfram að lýsa raunum Sölva í varðhaldi og flutningum á milli bæja. Hann víkur sérstaklega að ásökunum Sigfúsar sýslumanns um bókaþjófnaðinn sem samkvæmt þessari frásögn er helber lygi. Í Lokin snýr hann sér að innihaldi Sjö milljóna arka bók Sölva og segir að hún hafi aðeins verið stutt ágrip af framferði þeirra höfðingjana.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessum síðum ávarpar sögumaður Sölva og fjallar um bága stöðu hans í varhaldinu og ráðleggur honum um hvaða stefnu hann skuli taka
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
En ávarpar sögumaður Sölva sem virðist standa á einhverjum tímamótum, hann virðist vera á leiðinni eitthvað ef marka má ávarp sögumanns. Ef til vill er dómur gegninn og Sölvi á leiðinni til Kaupmannahafnar. Sögumaður biður hann um að íhuga hvaða stefnu hann muni taka þegar heim er komið og spyr hvort hann ætli að hafa visku drottins áfram að leiðarljósi í lífinu.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sölvi heldur áfram að fjalla um óheiðarleika Norðra og ber blaðið saman við Þjóðólf og Ingólf sem segja satt ólíkt því fyrst nefnda.
Búnaðarskýrslur Sauðárhrepps 1853
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Áfram fjallar Sölvi um dómsmálið. Hann beinir spjótum sínum sérstaklega að því hvernig níðst er á honum saklausum. Í lokin verður frásögn Sölva að baráttu milli góðs og ills sem er mjög áberandi í textum hans yfirleitt. Þá er hann á vegum þess góða, drottins, dyggðarinnar og sannleikans. En höfðingjarnir og þrælar þeirra eru á vegum djöfulsins og syndarinnar.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sölvi heldur áfram að úthúða mönnum vegna óréttlátrar meðferðar á sér. Leggur mikla áherslu á sakleysi sitt og segir menn ljúga upp á hann þeim sökum sem á hann eru bornar. Tekur sérstaklega fram að Sigfús Skúlason sýslumaður hafi logið upp á sig bókarþjófnaði. Sölvi fullyrðir að hann hafi átt margar þessar bækur árum saman. Á seinni síðu opnunar ræðir hann mest um drottinn, hans helstu stoð gegn ilsku djöfulsins og hans fylgjenda.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sölvi heldur áfram að ræða Guð og þann styrk sem hann fær af honum í raunum sínum
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
„Enginn maður á landinu getur né staðið, legið, hvílt sig né gert neitt verk, annað en undir þeirra valdi … eftir þeirra tilskipunum, ógnunum og lygavitleysum.“
Þessi tilvitnun af síðunni kjarnar umfjöllunarefnið ágætlega en þar fjallar sögumaður um ægivald íslenska höfðingjaveldisins. Hvernig þeir hafa tangarhald á öllu og öllum í samfélaginu, jafnvel kirkjunni sem virðist að dómi sögumanns boða eitthvað annað en hið sanna guðsorð.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
„Þannig úir og grúir vesalings Ísland allt, af blóðsugum, níðingum og afglöpum, sem gera hvert ódæðaverkið hinu verra“
Þessi tilvitnun er efst á síðunni og er lýsandi fyrir það sem á eftir fer en sögumaður segir að þessar blóðsugur, sem sagt höfðingjarnir landsins hafi sett sig í Guðs stað. Hann gerir greinarmun á höfðingjunum og þrælum þeirra sem fylgja þeim í blindni en til er þriðju flokkur manna að mati sögumanns sem reyndar er býsna fámennur eða 50 manns en þeir eru öllu skárri en aðrir Íslendingar. Þeir taka sér kenningar Sölva til fyrirmyndar og reyna að hafa þær að leiðarljósi í lífi sínu. En það fer hratt fækkandi í þessum hóp en þegar mest var taldi hann nokkur hundruð manns.
Þegar sögumaður hefur dregið upp þessa mynd af ægivaldi höfðingjanna tilgreinir hann þann hóp manna sem eru hvað verstir og að sama skapi ýmsa staði, sýslur og bæi þar sem ástandið er hvað verst að hans mati. En þar má greina helstu fjandmenn Sölva og staði tengda honum með einum eða öðrum hætti.
Húnavatns, Skagafjarðar og Þingeyjarsýslur fá ekki góða einkunn. Það fær heldur ekki fólkið á Akureyri, Húsavíkurbakka, Laxamýri, Breiðumýri, Ljósavatni, Skálá og Ystafelli.
Helstu fjandmenn og örlagavaldar í lífi Sölva er nefndir sérstaklega, þeir sýslumenn Eggert Briem og Sigfús Skúlason. Aðrir sem sögumanni finnst vert að nefna í þessu sambandi eru Jakob Þórarinsson johnsen (Gæti verið verslunarstj. á Húsavík) og Jakob Pétursson hreppstjóri á Breiðumýri. Ari Sæmundsen. Hafstein (Pétur Havsteen) og Björn á Skálá og Önnu hans.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Upphafslína: „Sölvi minn! – nú ertu í miklum hörmum – veslings maðurinn!
Þessi texti virðist staðfesta handtöku hans þann 30 september 1853 á Hóli á Langanesi en þar var Halldór Björnsson prestur að sögn Sölva.
Aðrir sem við sögu koma eru:
Eiríkur Eiríksson hreppstjóri Eldjárnsstöðum, Zóphonías Benjamínsson , Jónas, Jón Þorsteinsson á Eldjárnsstöðum, Bóndinn á Grund, Pétur Einarsson Hvannakoti
Sölvi virðist vera tekinn fastur af þessum mönnum og þeir ætlar að flytja hann vestur eftir. Sölvi fer nokkrum orðum um atburðinn en á eftir fylgir ljóð um þennan atburð.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Ekkert virðist vera í textanum sem bendir til að Baulu – Steini sé raunveruleg persónu og gróteskar lýsingar á henni og samskiptum þeirra Sölva benda fremur til þess að um skáldskap sé að ræð en lýsingar á raunverulegum atburðum. Hér undi lok frásagnarinnar hefur Baulu – Steini afhjúpað sig sem djöfulinn.
Part of Hofshreppur: Skjalasafn
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Útfararskrár í ýmsu formi.
Guðmundur Davíðsson (1866-1942)
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Jarðaafgjöld. Skagafjarðarsýsla 1853-1859
Part of Sýslumaður Skagafjarðarsýslu
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sölvi heldur áfram að fjalla um þá sem hafa níðst á honum og beitt órétti. Á þessari síðu eru allnokkur hópur manna nafngreindur en það eru m.a.: Björn og Anna á Skálá, Hafsteinn á Möðruvöllum (Pétur Havsteen amtmaður) ,Stefán Jónsson, Árni Þorsteinsson, Eggert Briem, Sigfús Skúlason, Jónas Jóhannesson, Ari Arason Flugumýri, Eyjólfur Jóhannesson, Gísli Konráðsson, Jónas Jóhannesson, Jóhann Sölvason í Ærlækjarseli, Kobbi (væntanleg Jakob Pétursson í Breiðumýri), Pétur Pálmason, Jón Bjarnaon,
Sérstaklega tekur hann fram að sýslumaðurinn Eggert Briem og amtmaðurinn Pjetur Havsteen geri sér far um að skipa og hvetja menn í Þingeyjarsýslu, bæði munnlega og skriflega, til að pína, kvelja og þræla Sölva
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sölvi ræðir visku og mátt drottins sem veitir honum styrk í þeim raunum sem hann má þola í kringum réttarhöldin.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Áfram er farið yfir níðingsverkin sem unninn eru á Sölva sem heldur áfram að skrifa þrátt fyrir að skrif hans hafi verið gerð upptæk og brennd. Hann verður hins vegar að gæta þess vel að finna góða felulstaði svo það endurtaki sig ekki. Sölvi er píndur til að vinna 10000 dagstörf hvern dag. Þetta orðalag um störf kemur oft fyrir í textanum og stundum er talað um lögstörf. Farið yfir alla þá vinnu sem hann hefur innt af hendi, í varðhaldinu, án þess að hafa fengið greitt fyrir. Vegna þessara miklu afkasta er hann talinn göldróttur eða að hann sé jafnvel djöfullinn sjálfur því enginn venjulegur maður geti afkastað eins og Sölvi gerir.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Sögumaður ávarpar Sölva sjálfan og fer yfir raunir hans. Hvernig íslenskir höfðingjar hafa leikið hann, spillingu þeirra og hvernig þjóðin öll fylgir þeim í blindni. Í lokin kemur sögumaður inn á yfirnáttúruleg afköst Sölva og illa meðferð á honum í þrælavinnu.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Þar sem bréfinu sleppir tekur við texti sem ekki er sendibréf en gæti verið heldur hefðbundin frásögn þar sem sögumaður ávarpar Sölva. Sama mál virðist þó vera til umfjöllunar en níðingur nokkur á Ketilsstöðum er þungamiðja frásagnarinnar. til umfjöllunar. Þessi maður er aldrei nefndur fullu nafni en ýmist kallaður Baulu – Steini eða Ketilgerðis – Steini. Frásögnin segir að hann hafi hrökklast austur vegna skuldar í Reykjavík.
Sögumaður frásagnarinnar segir hann hafa skrifað lygi í vegabréf Sölva. Þetta tengist greinilega þeim atburðum sem urðu til þess að Sölvi hélt ferð sinni ekki áfram suður að Stafafelli í Lóni.
Sáttagjörðamál Brynjólfs Magnússonar Álfgeirsvöllum og Arnbjörns Þorvaldssonar
Part of Flugumýrarskjöl: Skjalasafn
Fimmtán tídavísur um árin 1801-1815
Fimmtán tídavísur um árin 1801-1815. Orktar af sjera Þórarni Jónssyni, fyrrum presti að Múla í þingeyjarsýslu. Útgefendur Jónas Jónsson. Vigfús Sigurðsson. Akureyri 1853. Prentaðar í prentsmiðju norður- og austur-umdæmisins af Helga Helgasyni.
Part of Sölvi Helgason: Skjalasafn
Á þessari örk bregst Sölvi við frétt sem birtist í Norðra þann 1. Október 1853. Sölvi vitnar orðrétt í greinina en þar var tilkynnt að Sölvi hafi verið handtekinn og væri vistaður hjá Schulesen sýslumanni. Þar eru tilgreindir tveir glæpir sem Sölvi er ásakaður um. Annars vegar þjófnaðarmál í Skagafirði og hins vegar utanskot á fé til tíundar í Skefilstaðahreppi.
Sölvi er ósáttur við þessa umfjöllun og „höfunda Norðra“. Hann telur sig verðskulda að minnst sé á góðverk hans, t.d. peningagjöf sem hann minnist á. Mögulega er textanum ætlað að vera aðsend grein í Norðra.
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi árið 1854 á eignum Sólveigar Tómasdóttur. (Tilg. Húsfreyja á Neðra-Haganesi).
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðing hreppstjórans í Holtshreppi þann 11.04.1854 á eignum Guðmundar Tómassonar og Þorbjargar Jónsdóttur (tilg. á Laugalandi í Fljótum).
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans á Holtshreppi á eignum Lárusar Þorsteinssonar á Lambanesreykjum.
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á eignum Jóhanns Símonarsonar (tilg.).
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Um er að ræða 1 pappírsörk í 2xfoliostærð. Á hana eru færðar athugasemdir með yfirliti vegna fátækraframfærslu. Yfirlitið fylgir ekki.
Skagafjarðarsýsla
Part of Akrahreppur: Skjalasafn
Reikningur - fátækratillag 1854-1857
Gunnar Valdimarsson: Skjalasafn
Bækur og pappírsskjöl komin frá Gunnari Valdimarssyni á Fremri-Kotum.
Gunnar Valdimarsson (1907-1975)
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Pappírsörk sem er forsíða, merkt "Tíundarlistar 1854."
Skagafjarðarsýsla
Part of Hofshreppur: Skjalasafn
Tíundir og fátækraframfærsla 1854-1855
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Fátækraframfærsla 1854-1855
Búnaðarskýrslur Sauðárhrepps 1854
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Part of Rípurhreppur: Skjalasafn
Sveitarbók Rípurhrepps 1854-1876.
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á eignum Ólafar Jónsdóttur húsfreyju á Deplum.
Forsíða lögmannstolllistar 1854
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Pappírsörk sem er forsíða, merkt "Lögmannstolllistar 1854."
Skagafjarðarsýsla
Búnaðarskýrslur Sauðárhrepps 1855
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Part of Hofshreppur: Skjalasafn
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Fimmtíu Passíu Sálmar / kvednir af Hallgrími Péturssyni, Sóknarpresti til Saurbæar á Hvalfjardarstrønd, frá 1651 til 1674.
Hallgrímur Pétursson 1614-1674 höfundur.
Reykjavík : Prentsmiðja Islands : Einar Þórdarson, 1855
214, [1] bls. ; 15 sm.
Kápan er laus frá bókinni en annars er hún í góðu ásigkomulagi.
Byggingarbréf: Eyhildarholt 1855
Part of Flugumýrarskjöl: Skjalasafn
Part of Akrahreppur: Skjalasafn
Byggingarbréf: Rein í Hegranesi 1855
Part of Flugumýrarskjöl: Skjalasafn
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á eignum Jóns Guðmundssonar á Deplum.
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Um er að ræða 1 pappírsörk í 2xfoliostærð. Á hana eru færðar athugasemdir með yfirliti vegna fátækraframfærslu. Yfirlitið fylgir ekki.
Skagafjarðarsýsla
Forsíða fátækrareikningar 1855
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Pappírsörk sem er forsíða, merkt "Fátækrareikningar 1855."
Skagafjarðarsýsla
Rímur af Reimari og Fal enum sterka
Rímur af Reimari og Fal enum sterka, kveðnar á Brokey, 1832. Það vantar fyrstu blaðsíðurnar því er ekki vitað hvaða útgáfa þetta er.
Úr fórum heimilisfólksins á Litlu-Gröf.
Tíundir og fátækraframfærsla 1855-1856
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Fátækraframfærsla 1855-1856
Ólafur Sigurðsson, Ási: Skjalasafn (Afh. 1947)
Dagbækur Ólafs Sigurðssonar í Ási frá 1855 til 1908.
Ólafur Sigurðsson (1822-1908)
Tíundir og fátækraframfærsla 1856-1857
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Fátækraframfærsla 1856-1857
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á dánarbúi Engilráðar Jónsdóttur (tilg. Melbreið út frá texta - samkv. íslendingabók er hún vinnukona á Fyrir-Barði)
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Búnaðarskýrslur.
Part of Akrahreppur: Skjalasafn
Skjöl er varða málefni Akrahrepps, flest frá Kristjáni Kristjánssyni þáverandi sýslumanni Skagfirðinga.
Kristján Kristjánsson (1806-1882)
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskriftir og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á eignum Guðmundar Jónssonar á Melbreið og seinni virðingin á eignum Sólveigar Sveinsdóttur á Móskógum.
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á eigum Guðmundar Tómassonar á Laugalandi.
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á dánarbúi Þorfinns Finnssonar á Efra-Haganesi.
Þórður Sveinbjörnsson (1786-1856)
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Forsíða fátækrareikningar 1856
Part of Skagafjarðarsýsla: Skjalasafn
Pappírsörk sem er forsíða, merkt "Fátækrareikningar 1856."
Skagafjarðarsýsla
Prédikanir, ætlaðar til helgidaga lestra í heimahúsum
Prédikanir, ætlaðir til helgidaga lestra í heimahúsum. Eftir Dr. P. Pjetursson. Útgefandi: Egill Jónsson í Reykjavík. 1856.
Part of Hofshreppur: Skjalasafn
Búnaðarskýrslur Sauðárhrepps 1856
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Part of Holtshreppur: Skjalasafn
Uppskrift og virðingar hreppstjórans í Holtshreppi á eigum Sigríðar Björnsdóttur á Reykjarhóli á Bökkum í Fljótum.
Part of Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Fjölritað minningarljóð.
Part of Akrahreppur: Skjalasafn
Reikningur - fátækratillag 1857-1859
Búnaðarskýrslur Sauðárhrepps 1857
Part of Sauðárhreppur: Skjalasafn
Guðmundur Davíðsson: Skjalasafn
Pappírsskjöl og ljósmyndir.
Guðmundur Davíðsson (1866-1942)
Part of Akrahreppur: Skjalasafn
Uppboðsskrá ásamt upplýsingum um kaupendur og uppboðsverð
Uppboðsskrá ásamt upplýsingum um kaupendur og uppboðsverð. Nafngreindur kaupendur koma úr Seylu- og Staðarhreppi. Af nöfnunum má marka að uppboðið hafi átt sér stað á tímabilinu 1857-1875. Mögulega er þetta uppboðið á dánarbúi Guðmundar Þorvaldssonar (sjá uppboðsskilmála í sama safni).